Het begin
"De discussie over het generatiepact begon al in het najaar van 2004. Bij de laatste interprofessionele besprekingen die wij gehad hebben eind 2004 lag het eindeloopbaandebat al op tafel. Toen wou de regering dat debat koppelen aan de besprekingen over het loonakkoord. Als vakbonden waren wij daar niet voor te vinden omdat wij vreesden dat het dossier zo te complex zou worden. Een interprofessioneel akkoord gaat klassiek over lonen en arbeidsvoorwaarden. Het eindeloopbaandebat zou de interprofessionele besprekingen overschaduwen. De vakbonden stelden hun veto en de twee werden uit elkaar getrokken.

Op 21 december 2004 betoogden we in Brussel voor een goed interprofessioneel akkoord. Maar de betoging ging helemaal niet over de klassieke thema's van het IPA. We zagen de bewogenheid van de betoging en de spandoeken die werden meegedragen: dit ging over het einde van de loopbaan. Toen wisten wij dat dit een debat zou worden met zeer sterke emoties en met zeer moeilijke besprekingen. Toen die dertig punten van de regering bekend werden gemaakt, dachten wij oei oei, hier een consensus over krijgen, wordt heel moeilijk.

Die eerste gesprekken waren informeel en schoten weinig op. In mei kwam minister Van den Bossche met haar eigen tekst. Ondertussen hadden we ook die fameuze clash gehad op één mei. Ons uitgangspunt was: om de pensioen zeker te stellen, moet je niet snoeien in de uitgaven, maar wel nieuwe inkomsten zoeken. Vandaar ons voorstel voor een alternatieve financiering in de vorm van de algemene sociale bijdrage. Partij en vakbond zaten absoluut niet op dezelfde golflengte.

Dan heeft de minister ons in de zomervakantie uitgenodigd om haar tekst te bespreken in een werkgroep. Er werd niet onderhandeld, maar wel standpunten uitgewisseld. Maar wij zaten vooral te wachten op het definitieve standpunt van de regering. Plots heeft Verhofstadt dan gezegd dat hij het resultaat van het debat wou opnemen in de state of the union van begin oktober."

"Toen wij de eerste versie van het generatiepact onder ogen kregen, zagen we meteen de knelpunten. Het debat werd beperkt tot de tewerkstelling van ouderen. Er was geen perspectief op de hele loopbaan en op alle werknemersgroepen. De doelstelling van de regering was: langer werken. Over de 600.000 werklozen werd niks gezegd. Heel wat jongeren kunnen geen loopbaan beginnen. Wij hebben er niks tegen dat ouderen langer werken als ze dat kunnen en als ze dat willen. Maar dat zat er allemaal niet in.

Het patronaat heeft zich ook zeer scherp opgesteld. Zij voelden onmiddellijk dat zij voor een aantal belangrijke dossiers de regering mee hadden. Zij bleven maar mikken op dat brugpensioen. 'Dat is niet houdbaar.' 'Nog één keer en dan moet het afgelopen zijn.' Hoe laat je mensen langer werken? Door ze later op brugpensioen te laten gaan. Dat was de zeer eenvoudige redenering van de regering en patronaat. Wij konden blijven herhalen dat er ook nog zoveel jongeren en werklozen zijn die je aan de het werk kunt krijgen. Bij de werkgevers merk je ook een zeer grote tegenstrijdigheid in eigen rangen. Op het terrein herstructureren ze en worden de kosten afgewenteld op de gemeenschap door overtollige werknemers met brugpensioen te sturen. Maar aan de top bij het VBO en Unizo wordt net het tegenovergestelde gezegd. 'Dat kost ons te veel in de sociale zekerheid.'"

Verhofstadt
"Dan word je plots geconfronteerd met die typische strategie van Verhofstadt: doorduwen. Als hij weerstand voelt, vraagt hij de onderhandelaars om zich veertien dagen op te sluiten. Want hij moest zijn statement hebben op 11 oktober. Zo werkt het niet bij ons, repliceerden wij. Wij moeten dat voorleggen aan onze leden. Neem uw verantwoordelijkheid, was zijn antwoord. Wij willen enkel met een gedragen en democratisch geformuleerd standpunt naar de onderhandelingstafel komen. 'Daar is geen tijd meer voor.' Alles moest snel snel gaan.

Ola, oppassen, zeiden onze mensen. Wij dreigen slachtoffer te worden van een timing. Men gaat ons dat hier door de strot duwen. Een vakbond werkt niet alleen met militanten. Wij hebben ook leden op de werkvloer! Kan het niet op het eind van het jaar? Nee, geen sprake van. Dat was de houding van de hele regering. Verhofstadt stond toen zwaar onder druk. Hij was hard aangepakt door de PS en de oppositie. Hij zag de bui hangen. We voelden goed dat er geen rekening werd gehouden met onze verzuchtingen en onze wensen. Bij onze mensen leefde ook de schrik dat de timing ons zou verhinderen om nog te reageren.

Op veertien dagen consulteren en eventueel ageren. Dat krijg je nooit klaar. Laat ons een schot voor de boeg geven. Wij moeten de regering waarschuwen met een algemene 24-urenstaking. Wij moeten druk uitoefenen op de onderhandelingen. Dat heeft kwaad bloed gezet bij de regering. 'Onderhandelen en staken gaat niet samen.' Maar dat gebeurt toch ook regelmatig in de bedrijven? Als er gestaakt wordt aan de voordeur, is men meestal aan de achterdeur aan het onderhandelen. Je staakt niet voor je plezier. Je staakt om iets te bereiken. Als de regering vindt dat wij geen plaats meer hadden aan de onderhandelingstafel had ze ons dat maar moeten zeggen.

Niet meer kunnen ageren als vakbond. Dat was de grote schrik. Ons comité zei ook: ga met het ACV praten. Als je in eenheid naar een onderhandelingstafel gaat met dezelfde actie en dezelfde voorstellen, kan je een regering serieus onder druk zetten. Dit veroorzaakt zo'n ongerustheid dat onze mensen zeggen: als je nu niet staakt, moet je nooit meer staken. Bij het ACV zeiden ze dat ze die ongerustheid kenden, maar zij vonden dat er niet kon gestaakt worden voor het einde van de onderhandelingen.

Maar tel mee: onderhandelen tot 8 oktober, op 10 oktober een beslissing en op 11 oktober in het parlement. Wat ga je dan nog doen? Wij vreesden een strategie van immobilisme. Op een dag kan je nooit een 24-urenstaking organiseren. Als je wil dat de staking lukt, moet je dat goed voorbereiden, uitleggen waarover het gaat. Mensen gaan niet zomaar voor hun plezier de straat op. Zij moeten goed weten waarom én waarvoor ze staken. Anders krijg je ze nooit massaal de straat op.

Ok, dan doen we het alleen. Met een zeer grote risicofactor. Zeker in Vlaanderen is het niet evident om zonder het ACV een 24-urenstaking te organiseren. Dat weet je uit ervaring. Je kent de krachtsverhoudingen in de bedrijven en de sectoren. Maar we pakten dat risico. Wij konden niet geloven dat de militanten van het ACV aan de kant zouden blijven staan. Die mensen werken in dezelfde fabrieken, staan aan dezelfde machines, voeren dezelfde discussies. De bezorgdheid over brugpensioen en herstructureringen leeft toch niet alleen bij onze mensen? En niet bij de ACV'er die er naast staat? Dat konden wij niet geloven. Ok, de top van het ACV was niet mee, maar op het terrein stonden we er niet alleen voor. Op 7 oktober zagen we het onmiddellijk aan de stakingspiketten. Ik zag direct dat het ACV evengoed aanwezig was als het ABVV. Sommigen incognito omdat ze van hun sector verbod haddden gekregen om op straat te komen. Maar op bepaalde plaatsen ostentatief met de groene jasjes. Ik heb respect voor collega Cortebeeck zijn strategie. Maar uit de gesprekken merkte ik duidelijk een kloof tussen top en basis.

Op zo'n dag spelen de media een enorm grote rol. Je persmensen moeten dan echt op hun qui vive zijn. De tegenspeler tracht de media te manipuleren. Unizo heeft dat gedaan met zijn klachtenlijn. Alle negatieve punten kwamen bij hen terecht. En natuurlijk zijn er dan bepaalde kranten die alleen bij Unizo te rade gaan. Dan krijg je in een bepaalde krant al het negatieve bij één tot de futiliteiten en onnozelheden toe. Andere kranten waren wel objectief. Een staking is een mediatieke oorlog. Er is een georchestreerde desinformatie-campagne om de staking, zelfs als ze gelukt is, de vernieling in te schrijven.

Tijdens die periode heeft men geprobeerd ons te isoleren. Iedereen die er belang bij had deed mee. Aan de onderhandelingstafel zeiden ze: ja, met jullie moeten we niet onderhandelen want jullie zeggen toch nee. Klopte niet. Als we staakten was het juist om onze onderhandelingspositie te versterken. Vanaf dan heeft Verhofstadt al het mogelijke gedaan om te onderhandelen met het ACV alleen. Wij zaten wel nog aan de tafel, maar je voelde dat de contacten anders lagen. Er werd anders gebeld. 'Wij gaan aan hen makkelijker informatie geven dan aan het ABVV.' Tot Verhofstadt begon af te ronden. “Ge moogt er op rekenen dat het 58 blijft”, heeft hij dan in een mail laten weten. Het ACV heeft dat dan ook verkondigd in een krantenadvertentie. Cortebeeck had informatie, maar die was blijkbaar niet door heel de regering gedragen. Dan is hij in moeilijkheden gekomen. Toen Van den Bossche dan toch in de Standaard liet weten dat het 60 zou worden, heeft Cortebeeck zijn bocht moeten maken. Hij is dan moeten terugkeren naar het gemeenschappelijk vakbondsfront."

Algemene betoging
"Onze achterban wilde doorgaan, maar ook bij ons waren ze voorstander van gemeenschappelijke acties. Maar de eerste stap moest wel van het ACV komen. Vandaar dan die massale betoging op 28 oktober. De regering heeft na die betoging niet veel gebougeerd. Tot grote woede van onze mensen. We werden niet eens ontvangen. Verhofstadt had ons toch minstens kunnen ontvangen. Alleen al uit respect voor al die mensen. Premier, er leeft iets in uw land. Er is malcontentement onder uw burgers. Doe iets! Maar we stonden aan de vooravond van het herfstverlof en de regering is doodleuk op congé vertrokken. Daar waren onze mensen heel kwaad over.

We zijn blijven aandringen op een onderhoud. We hebben dan de druk opgevoerd op onze partij. Dat heeft spanningen veroorzaakt. Die waren niet min, hoor. De actie bij het congres in Hasselt, de Humo-interviews,... Dat waren geen faits-divers. We hebben dat proberen uitpraten, maar je voelde dat er op een bepaald moment iets gebroken was. Maar anderzijds wisten we ook dat we die wrijvingen efkens moesten opzij zetten als we er nog iets wilden uithalen. De partij heeft toen wel gewogen hoewel ze van enorm ver moest terugkomen. Vergeet ook niet dat Verhofstadt toen steeg in de peilingen. Die voelde zich sterk.

Uiteindelijk zijn die bijsturingen er dan gekomen. Maar de misnoegdheid zat zo diep... Blijven actievoeren? Ok, maar nu hebben we alleen nog kans met het gemeenschappelijk vakbondsfront. Zo'n 24-urenstaking is qua organisatie verschrikkelijk. Alleen kan je dat geen twee, drie keer na elkaar herhalen. We zijn blijven inpraten op het ACV. Dan heb je die acties gehad op 2 en 8 december. Maar dan voelde je dat het begon af te kalven. Het ACV had geen goesting meer. Het was een artificieel vakbondsfront. Bij ons is men blijven doorduwen tot 8 december. Dan hebben we gezegd: stop. Een staking mag niet rotten. Een staking begin je met emoties, met enthousiasme. Je mag een staking niet laten doodbloeden. Je krijgt misnoegdheid bij je mensen. Je moet er een punt achter kunnen zetten want je zal je mensen nog nodig hebben.

Dit pact blijft onverteerdbaar. Door de verhoging van de leeftijd en de verlenging van de loopbaanvoorwaarde wordt brugpensioen voor een hele categorie van werknemers onmogelijk. Het dossier herstructureringen blijft ook moeilijk. Waarom moeten bruggepensioneerden beschikbaar blijven als de werkgevers ze potverdorie niet aanwerven. Willen ze die mensen jennen? Dat is pure onnozele symboliek. Wij weten uit ervaring dat mensen boven de 52 niet meer worden aangeworven. Ja, in interimjobs vind je ze terug. Hoe komt dat? Die mensen zijn niet meer aantrekkelijk. Werknemers hebben een houdbaarheidsdatum net als in de sport en de politiek. Op een dag is het au revoir en merci. De kaders krijgen een dikke afscheidsvergoeding en een riante groepsverzekering. Arbeiders moeten het doen met een canada dry en hun brugpensioen. In 2004 zijn er och god amper 800 mensen boven de 50 jaar aangeworven. Waar zijn we dan mee bezig? Ja, als het dan toch over zo weinig mensen gaat, waarom doe je dan moeilijk, kaatst de regering de bal dan terug. Ze komen altijd af met Ford Genk. Weet je hoeveel mensen toen geweigerd hebben om terug te keren toen er weer meer Mondeo's moesten gemaakt worden? Vier van de drieduizend. En dat wordt dan veralgemeend. “Dat is toch niet uit te leggen dat mensen van 50 jaar niet meer moeten werken?” etc. Maar die mensen straffen, waar zijde mee bezig?

Op militantenvergaderingen merk je dat ook. Oudere werknemers voelen een gebrek aan respect. De welvaart die we nu kennen, hebben zij voor een stuk gecreëerd. Ze hebben in moeilijke omstandigheden gewerkt, 's nachts, in ploegen om hun kinderen naar de universiteit te kunnen sturen en om een goede sociale zekerheid uit te bouwen. En die voelden: die zoeken ons hier, dat is straf, hé. We zitten er fysiek en mentaal door, we kunnen niet meer mee en nu zoeken ze ons. Dat is misprijzen. Je krijgt dat niet verkocht en terecht, hé. Ik ga het hen niet uitleggen want die mensen behandel je niet op die manier. En natuurlijk zijn er ook goede punten. Denk aan de financiering van de sociale zekerheid.

Maar vergrijzing gaat niet alleen over brugpensioen, hé. Het vergrijzingsdebat had over de gezondheidszorg moeten gaan. Mensen gaan langer beroep doen op medicamenten. De grote uitdaging is de gezondheidssector. Waar men weinig aandacht aan besteed heeft. Ere wie ere toekomt, de PS heeft daar voor gevochten zodat de alternatieve financiering er is gekomen. De overheid zal daar geld moeten voor gaan zoeken. De ASB komt dus hoedanook terug want de regering zal dat geld wel ergens moeten halen. In 2008 komt het hele debat terug."

Strategie
"Dit was als vakbond iets dat we moesten doen. Dit moesten we doen op 7 oktober en dat moesten we doen op 28 oktober. Hadden we dat niet gedaan, dan waren we onze geloofwaardigheid als vakbond kwijtgespeeld. Zo eenvoudig is dat. Op zeker ogenblik moet je inschatten wat de gevoeligheid is van de mensen. Als je op zo'n moment niet oplet, lopen ze u voorbij. Dat is het ergste wat een vakbondsleider kan overkomen. Dat je niet meer vóór je troepen staat, maar er achter. Dan heb je de strategie niet meer in handen. Staken is ook strategie. Dat is niet zomaar de blok er op leggen. Daar moeten doelstellingen achter zitten, een timing, ... Staken betekent het werk neerleggen met die en die doelstelling en die en die timing. In een ongecontroleerde beweging speelt dat allemaal niet meer mee. Dan gaan sommigen voor hun eigen kar rijden. Het boeiende van deze beweging is dat ze interprofessioneel is gebleven tot het einde. De regering heeft ons proberen uit elkaar te spelen door aan de werknemers van de Lijn dat te geven en aan de metaalarbeiders iets anders. Goed, die mensen hebben er voor gevochten en verdienen dat, maar het belangrijkste is dat het een interprofessionele beweging bleef.

Je voelt dat die eensgezindheid door de mensen geapprecieerd werd. De mensen zeggen: die vakbond komt voor me op. Ze zouden het ons nooit vergeven hebben, mochten we niets gedaan hebben. Dat zou catastrofaal geweest zijn. Een monstrueuze vergissing. De mensen waren fier op het ABVV. Je voelde dat tijdens vergaderingen. Zeker toen ze er op 7 oktober zielsalleen voor stonden. Normaal bouw je een staking op: eerst betogen en dan staken. Maar betogen hadden we al op 21 december gedaan. Na een betoging steek je een tandje bij. Ook op 28 oktober lag een algemene staking moeilijk bij het ACV. De betoging gesteund door stakingsacties was een compromis. Ook dat was onderdeel van de strategie. Als je troepen voor je uit lopen, heb je dat niet meer in de hand. Iedereen gaat op zo'n moment door voor zichzelf. Ik ga mijn probleem eens oplossen, zie.

Samen uit, samen thuis. We laten ons niet uit verband spelen, noch federaal, noch interprofessioneel. Dat was onze uitgangspositie. Wat was het succes van 7 oktober? Dat de openbare sector meedeed. Er reden geen treinen, bussen, trams of metro's. Visueel is dat zeer belangrijk. In een staking speelt de media een grote rol. Die mensen van de openbare sector waren niet rechtstreeks betrokken en toch hebben ze meegedaan. Dat is belangrijk voor je vakbond. Op 28 oktober hebben we dat nog eens overgedaan. In december begon dat moeilijker te worden. Je moet je mensen wel nog meekrijgen. Een staking betekent een stevig loonverlies. In één maand drie dagen niet betaal worden. Dat begint te wegen. Op zeker ogenblik voelden we dat het niet meer aanwezig was. We hadden gehoopt om meer sectoren mee te krijgen. Je moet ook opletten dat je staking geen regionaal karakter krijgt. Dat het geen communautaire actie wordt. Als er een splitsing komt in je acties, zal de pers daar los op springen. Die zal dat snel kapot schrijven. Op een bepaald moment en na een grondige evaluatie moet je kunnen zeggen: 't is gedaan. Als je voelt dat het niet meer interprofessioneel blijft of dat het communautair begint te worden, moet je kunnen stoppen.

Na 28 oktober waren we in de overtuiging dat de regering ons snel zou roepen. Je begint geen nieuwe actie als je geen resultaat ziet van je vorige actie. Anders ageer je om te ageren. Je moet je actie zo opbouwen dat je telkens kan evalueren. De respons kwam er niet en dat leidde tot groot ongenoegen. Na 28 oktober voelde je ook dat de actiebereidheid bij het ACV afnam. Een nieuwe 24-urenstaking uitroepen is een groot risico. Als je dan verliest, dan schrijven ze je kapot. Op dat moment zitten ze te wachten. Dan ziet men je voor jaren niet meer staan. De dag dat het ABVV met zijn kop tegen de muur loopt, dan gaan ze los door. We wisten dat we voor een moeilijke periode stonden. We konden het ons niet verloorloven een vergissing te begaan. Anders lag morgen al de index op tafel. En dan duwen ze dat er door. Je mag je organisatie niet schaden want de vakbond is de enige organisatie die de werknemers verdedigt. De tegenstander ziet zoiets direct. 'Ha, daar zitten de zwakke punten.' Dit is een boksring, hé. Natuurlijk dat sommigen morren en niet content zijn.

Ondanks de kritiek die we als ABVV gekregen hebben, zijn we er sterker uitgekomen. Men heeft ons trachten te slijten voor een chaotische en conservatieve organisatie. Men heeft echt alles geprobeerd. Men heeft ons in de hoek gezet waar de klappen vallen. Alle juridische verzoekschriften waren tegen ons gericht. Waarom doet men dat? Omdat wij de enige waren die tegen de logica ingingen. Tegen de logica van de regering en de logica van het patronaat. En iedereen heeft zijn best gedaan om ons in de hoek te drummen. Men heeft ons ook niet willen begrijpen. We hebben tien keer onze motivatie proberen uitleggen. Journalisten schrijven vaak wat ze graag horen en wat ze niet graag horen nemen ze niet over. Vandaar dat wij soms gloeiend kwaad waren op sommige commentaroren. Zij worden toch geacht een stukje objectief te zijn. Commentatoren vertolken toch niet alleen hun hoogstindividuele zieleroerselen, maar probeert toch ook te weten wat er onder het lezerspubliek van hun krant leeft. Je voelde die pers ook draaien. Voor 7 oktober was ze vernietigend. Na het succes van 7 oktober kwam de kalmte terug. En zeker ook nadat Luc Cortebeeck terug moest keren naar het gemeenschappelijk vakbondsfront. En dan was het Cortebeeck die in moeilijkheden kwam."

Democratie
"Wij zijn vanuit de fabrieken gegroeid en verder vanuit de sectoren. Dat zorgt dat de besluitvorming ook helemaal tot beneden moet gaan. Het ABVV is een turbulente organisatie. Dat klopt. Maar we zijn ook een enorm democratische organisatie. En democratie vergt tijd. Je organisatie evolueert ook. Dat is geen administratie waar je met decreten en wetten iets stemt. De mondigheid is toegenomen. Het profiel van de militanten verandert. Door de toegenomen vorming en opleiding eisen mensen meer inspraak. Veel leden zijn tot hun 21ste naar school geweest. Je kan als leider niet meer zeggen: het is zo en zo zal het zijn. Net als in de hele civiele maatschappij is er een roep naar inspraak. Tijden veranderen. Kijk naar de bediendencentrale. Dat is ondertussen de tweede grootste centrale na de algemene centrale. De bedienden heeft een heel ander profiel dan de klassieke bouwvakker. Dat zijn mensen met een vorming. En ook de arbeiders gaan tegenwoordig langer naar school. Voorleggen, applaus en afgehandeld, die tijd is gedaan. We staan niet buiten de boksring, hé. Wij staan er midden in. Alle vakbonden samen hebben drie miljoen leden. Je vertegenwoordigt dus een groot deel van de maatschappij en alle veranderingen die zich voordoen in de maatschappij, duiken ook op in de vakbond. In goed en slechte zin. Wij hebben ook rechtse tendenzen, hoor. Die we dan op onze manier aanpakken en bestijden. Een beslissing doordrukken die niet door het terrein gedragen wordt, kan niet meer. En terecht.

De socialistische vrienden
Ik zou niet zeggen dat er een definitieve breuk is met de socialistische partij. Het is zoals in een relatie. Daar kan je spanningen hebben. Zo uitgesproken zijn ze de afgelopen jaren wel nooit geweest. Nu zullen we rond de tafel moeten gaan zitten en evalueren. Waar is de communicatie slecht beginnen lopen? Waar zaten zij verkeerd? Hebben wij ook fouten gemaakt? Dat moet uitgepraat worden. De SP.a gaat voor de middenklasse. Dat heb ik gezegd, ja. Ik had het gevoel dat de SP.a op een bepaalde klasse mikt die niet meer de arbeidersklasse is. De kiezer, de consument. Ze hebben daar misschien hun redenen voor. Wij vertegenwoordigen onze achterban. En dat is niet noodzakelijk hetzelfde als hun kiespubliek. Zij boren andere segmenten aan. Die discussie ligt op tafel. In juni hebben we een congres. We hebben dit nu beleefd. In hoeverre moet die bevoorrechte relatie bijgevijld worden? Sommigen zeggen: allez jong, stop daar mee. Anderen zien dat anders. Ik ben er zelf geen voorstander van om de bevoorrechte relatie stop te zetten. Wat is het alternatief? De CD&V? Hun plan was nog veel erger dan hetgeen op tafel ligt. Als je iets wil verwezenlijken met een partij moet die partij ook iets te vertellen hebben. Met een partij die eeuwig in de oppositie zit, zal je niks bereiken. Het partijpogramma van de SP.a - dat weliswaar aan het afvlakken is - ligt nog altijd het dichtst bij dat van ons. Blijft dat zo? Dat moet het voorwerp uitmaken van een grondige evaluatie. Dat hoeft niet ad vitam aeternam zo te zijn. Maar gaan we met een VLD-CD&V-regering onze arbeidersbelangen beter verdedigen? Dat is de regering waar velen van dromen."

De index
"We moeten nog eerst de wonden likken van het generatiepact en ondertussen dient het volgende dossier zich al aan. Het zal een zeer kort kerstverlof worden. We zien wat er in Duitsland en Nederland gebeurt. De cijfers zijn er en we kunnen die niet wegmoffelen: er is een competitiviteitsverschil van 2,9 procent. De uitleg is zeer eenvoudig. Wij hebben gelukkig het indexmechanisme nog. De inflatie groeit door de stijging van de energieprijzen. In Duitsland hebben ze de laatste vier jaar akkoorden afgesloten onder de index. Ze doen daar dus niet alleen aan loonmatiging maar looninlevering. In dat debat zijn we zeer duidelijk: aan de index mag er niet worden geraakt. Dat zijn monumenten van de sociale zekerheid waar je als vakbeweging niet aan laat prutsen. Ok, aan het brugpensioen is er geraakt, maar rond de index zullen de emoties nog hoger oplopen. We willen best praten over competiviteit maar ons uitgangspunt is niet hetzelfde als dat van het patronaat. Zij hebben het enkel over kostenconcurrentie. Lagere lonen, lagere loonlasten, minder kosten etc. Maar zo kom je in een negatieve spiraal van collectieve verarming terecht. Het is hoog tijd dat we eens beginnen discussiëren over kwaliteitsconcurrentie. De inspanningen van de werkgevers voor innovatie liggen dik onder het Europees gemiddelde. Ze geven dat ook toe.

Opvolging
Over de aflossing van de macht wordt beslist op het congres in juni. Onze ambitie is en blijft dat de samenhorigheid er moet zijn. De problemen die we hebben in sommige centrales zullen we overstijgen. Je kan alleen maar dergelijke acties als tegen het generatiepact voeren als er samenhorigheid is. Je kan alleen maar arbeidersbelangen verdedigen mét samenhorigheid. Dat is het cement en de ruggengraat van de vakbond. Dat moet de uitgangspositie zijn van elk congres. En het werkt perfect. Dit land is een federale structuur. Wij ook. Op dit verdiep zitten we allemaal samen. Aan die kant de Waalse vleugel en aan het eind van de andere gang de Vlaamse afdeling.

Ik ben hier 36 jaar geleden begonnen als documentalist. Dan ben ik op de studiedienst terechtgekomen. In 1984 ben ik naar de textielcentrale verhuisd, een typische arbeiderscentrale. Op de studiedienst sta je dicht bij de structuren, maar heb je niet zo'n contact met de militanten als in een centrale. Daar ben je in de eerste plaats met delegees en militanten bezig. Ik zal heel mijn leven dankbaar zijn voor die ervaring. Door die twee totaal verschillende ervaringen kan ik een aantal dingen makkelijker inschatten. Je leert de reflex om het beleidsvoorbereidend werk onmiddellijk te koppelen aan de realiteit van het terrein.

Het voorbije jaar was moeilijk. Na het vertrek van Mia De Vits stonden we een beetje perplex. Maar we moesten meteen verder want de sociale verkiezingen stonden voor de deur. En plots komt het generatiepact op u af. Dan ga je er echt voor met alles wat in uw lijf zit. Tegelijkertijd ben je er ook fier op omdat je voelt dat de mensen het appreciëren. Ze waarderen dat ze hun zeg hebben gehad over alles wat je gedaan hebt. Ze waarderen de acties. Op dat moment wordt dat samenhorigheidsgevoel tastbaar. Dat was zeer emotioneel. Enorm stresserend ook. Je gezondheid wordt ondermijnd. Dit is zeker één van de boeiendste periodes van mijn leven geweest. Je hebt gegeven wat je kon. Ze hebben ons in de pers niet gespaard, hé. En je ligt daar van wakker. Zeggen dat raakt me niet, dat is niet waar. Dat raakt je wel. Je doet dikwijls alsof en je houdt je koel omdat dat nu eenmaal zo hoort. Maar er zijn uitspraken die je tot in het diepste van je ziel raken. Omdat je perfect weet dat het niet waar is, maar je bent machteloos want men luistert niet naar je argumenten. Pas op, persoonlijk vind ik dat niet zo erg. Ik zit dan meer in met de organisatie. Ze spuwen niet in mijn gezicht. Ze spuwen op de organisatie, op al die arbeiders die er achter zitten. Je beledigt 1,3 miljoen mensen. Die verdienen dat niet. Dat ze ook de persoon proberen te raken hoort gewoon bij de strategie.

De staking van 7 oktober was het mooiste moment. Het gevoel dat de staking was gelukt. Je zag dat al in de eerste uren. Ik heb de havenbedrijven in Gent bezocht en je zag het. Dat lag stil. Toen wist ik: het is gelukt. En dan begint die GSM te rinkelen. Bij ons ligt het plat, daar ligt het stil. Dat waren geen kleintjes, hé. Grote bedrijven die dicht gingen. Dan groeide de sfeer ook aan de piketten. Dit is geen opgelegd nummertje, maar een staking gedragen door de werknemers.

Militanten en delegees tonen op zo'n moment dat ze sterk staan. Dat ze zich zo maar niet laten doen. Net zoals Verhofstadt onze kracht in de gaten houdt, kijkt ook elke particuliere werkgever naar de mobilisatiekracht van de delegees en militanten. Je ziet die mensen dan ook groeien in zo'n acties. Maar als het mislukt, dan betaalt ie dat de volgende drie vier jaar."