christophe08 juni 2009 – 16:50

De Vlaming heeft behoudsgezind gestemd. Wie grote veranderingen beloofde zoals Groen! en LDD, werd niet beloond.

“De Vlaming en eigenlijk iedere mens grijpt naar zekerheden in tijden van crisis. De kiezer reageert dan zeer nuchter en wil liefst geen avonturen. Kris Peeters en Frank Vandenbroucke scoren goed. Dat zijn toch politici die gepercipieerd worden als goede beleidsmannen. De kiezers nemen het zekere voor het onzekere. Bij Groen! heb je wel ervaren mensen als Bart Staes en Mieke Vogels, maar de anderen moeten het toch nog waar maken. Dat kan meegespeeld hebben in hun mindere score.”

Vlaanderen kiest centrum-rechts, zo luiden de meeste commentaren. U hoort dat niet graag.

“Ik kan er ook niet naast kijken dat de partijen aan de linkerzijde het niet goed gedaan hebben. Sp.a heeft het weliswaar niet radicaal slechter gedaan dan de peilingen voorspeld hadden. En Groen! heeft ook niet zo slecht gescoord. Maar als je de stemmen van Groen! optelt bij die van sp.a en je telt er ook nog pakweg de helft van CD&V bij kan je niet zeggen dat Vlaanderen links kiest. Maar ik wil wel niet gezegd hebben dat Vlaanderen rechts is. Als je ziet hoeveel mensen zich inzetten in het verenigingsleven, hoe sterk de syndicalisatiegraad is, dan kan je Vlamingen niet rechts noemen. Maar in het stemhokje is de Vlaming nuchter en gematigd en zoekt hij de degelijkheid op.”

Waarom hebben mensen zo massaal voor CD&V gestemd?

“Wie voor CD&V koos, was op zoek naar politici met kwaliteit die de zaken kunnen aanpakken. Maar CD&V en Kris Peeters hebben zich tijdens deze campagne ook nadrukkelijk uitgesproken voor een warm en solidair Vlaanderen. Denk ook aan Steven Vanackere die op Rerum Novarum beloofde dat een regering met CD&V rekening zal houden met de verzuchtingen van de vakbonden en de mutualiteiten. Dat zijn toch signalen dat CD&V de sociale kaart heeft getrokken. Ook in dossiers als de jobkorting en de commercialisering van de zorgsector heeft CD&V de – zeg maar – linkse kant gekozen. Het is dus een beetje al te makkelijk om nu te zeggen dat Vlaanderen rechts heeft gestemd. Het is toch iets genuanceerder dan dat.”

Vreest u niet dat de communautaire koorts weer zal opsteken?

“N-VA heeft de verkiezingen gewonnen en als de CD&V hen in de coalitie opneemt, zal er met hun eisen rekeningen moeten worden gehouden. Dat is een uitdaging. Het hangt er nu vanaf in hoeverre de N-VA kiest voor een gematigde positie of zich juist heel hard opstelt. De regeringsvorming zal niet eenvoudig zijn. Er moet een stevige regering komen, maar aan de andere kant mag het ook niet te lang duren, want er liggen dringende zaken op de plank.”

Het Vlaams Belang verliest.

“Dat is een heel belangrijk feit. De partij gaat fors achteruit. Wie zegt dat rechts gewonnen heeft, moet er toch ook rekening mee houden dat extreemrechts zwaar verloren heeft. Samen met anderen heeft de christelijke arbeidersbeweging altijd het cordon sanitaire verdedigd en dat werpt nu zijn vruchten af. Dat hebben N-VA of Dedecker niet gedaan. Dat mag ook wel eens gezegd worden.”

Openlijk liberale partijen als VLD en LDD hebben de wind niet in de zeilen. Komt dat door de crisis?

“Als de liberalen zich kunnen profileren op ethische dossiers, behalen ze resultaten. Maar nu ze uitpakken met hun liberale recepten lukt het niet. Maar ik denk dat het ook te maken heeft met hun rampzalige campagne. Ze hebben domme dingen gedaan en heel veel ruzie gemaakt.”

Ondanks de crisis hebben de linkse partijen verloren. Slaat een linkse boodschap niet meer aan?

“Ik wil daar geen al te boude uitspraken over doen. Maar de linkerzijde in Vlaanderen – en ik reken ons daar bij – zal toch eens moeten zoeken hoe we een mobiliserend verhaal kunnen brengen dat perspectief biedt aan mensen die daar naar op zoek zijn. Dat is in deze periode moeilijker dan vijftig jaar geleden. Toen was het duidelijk. Er was groei en wij vonden dat de groei eerlijk verdeeld moest worden en we wisten hoe we dat wilden doen. Nu speelt links in het defensief. Er is crisis, de begroting valt tegen, er moet bespaard worden. Links moet nu de sociale verworvenheden verdedigen: de index-aanpassing, de progressiviteit in de belastingen, sociale uitkeringen, openbare diensten. Dat is een moeilijk verhaal. Hoe verzinnen we een goed antwoord op de vragen van de mensen dat echt aanslaat? Dat is niet zo eenvoudig.”