Marc-Antoon, MohamedEK05 mei 2009 – 14:08

Karim Hassoun, hoe ben jij eigenlijk bij de AEL terecht gekomen?

Karim: “Ik was voor de AEL al redelijk actief in de buurt waar ik woonde, namelijk Willebroek. Naast het feit dat ik mee een zelforganisatie heb opgericht en een samenwerkingsakkoord voor 3 jaar had getekend met het lokale gemeentebestuur, heb ik ook meegewerkt aan de oprichting van een adviesraad voor Etnisch Culturele Minderheden (ECM) en nauwe contacten onderhouden met de Integratiedienst (nu Dienst Samenlevingsopbouw). Het is een kleine gemeente maar er woont een redelijk grote gemeenschap van Marokkanen en moslims. Ik werd toen al benaderd door politieke partijen zoals de SP (nu SP.a), maar ik heb te kennen gegeven dat ik niet geïnteresseerd was in de partijpolitiek. Natuurlijk vermoedde ik toen al dat ik niet zoveel zou te zeggen hebben in de lokale afdeling van de SP. Door mijn lokaal activisme kwam ik ook in contact met de Federatie van Marokkaanse Verengingen (FMV). Destijds werkten Ahmed Azzuz en Dyab Abou Jahjah voor de FMV. Dat was in 2000 en de Intifada in Palestina was in alle hevigheid losgebarsten. Ik wilde iets rond Palestina doen en via de FMV kwam ik in contact met Dyab en Azzuz. Zo is de bal aan het rollen gegaan.”

Bestond de AEL toen al?

“Toen was het nog Al Rabita, of voluit Al Rabita Al Arabiyya Al Europiyya. Dat betekent in het Nederlands gewoon Arabisch Europese Liga. De AEL bestond dus al in 2000, ja.”

Was de AEL al een onafhankelijke organisatie?

“De AEL is altijd een onafhankelijke organisatie geweest. Het was wel niet de gemediatiseerde AEL die we vandaag de dag kennen. De naam AEL was nog niet in gebruik. Ze hadden wel al enkele betogingen georganiseerd in Brussel, en ze hadden ook de secretaris-generaal van de Arabische Liga, Amr Moussa, ontmoet. De AEL was in die periode nog in volle opbouw en we tastten nog af hoe we het beste konden werken.”

U hebt meegeholpen aan de opbouw van de organisatie?

“Ik las destijds de visie en standpunten van de AEL en kon me er in vinden, maar dat betekende niet dat ik zomaar kon deelnemen aan de bestuursvergaderingen. Dyab zei tegen mij dat hij veel potentieel in mij zag en dat hij tevreden was met mijn komst, maar ik moest me eerst inwerken in de organisatie en bewijzen dat ik iets voor de AEL kon betekenen. In 2002 was er een congres om een nieuw bestuur te verkiezen en toen heb ik me kandidaat gesteld en geraakte ik verkozen. Niemand kan beweren dat de AEL geen democratische organisatie is, integendeel.”

U was lokaal geëngageerd in Willebroek, maar waar kwam uw interesse in de Palestijnse zaak en het antikolonialisme vandaan?

“Als moslim en Arabier identificeerde ik me met de strijd van de Palestijnen – met het onrecht dat de Palestijnen is aangedaan en nog steeds wordt aangedaan. Het is een logische instinctieve Arabische en islamitische reactie om solidair te zijn met moslims en Arabieren die onderdrukt worden. Langs de andere kant heb ik ook gewoon een groot rechtvaardigheidsgevoel. Dit geldt zowel voor de strijd tegen racisme en uitsluiting op lokaal niveau als voor de solidariteit op internationaal niveau met onderdrukte volkeren.”

Dus je was eigenlijk al vroeg politiek bewust?

“Het heeft misschien ook met mijn overgrootvader te maken, al heb ik zijn verhaal pas later ontdekt. Mijn overgrootvader vervoerde wapens op muilezels voor het verzet tegen het kolonialisme in Marokko in het begin van de 20ste eeuw. Dus in die zin is het iets dat misschien in de familie zit.”

U legt dus de link tussen uw eigen identiteit en de strijd tegen het imperialisme?

“Als men praat over het binnenhalen van het paard van Troje, dan heeft men gelijk. We zijn het paard van Troje, we willen inderdaad de problematiek van de Derde Wereld hier te sprake brengen. Europa is bezig een fort te bouwen waar alleen Europeanen veilig kunnen zijn en de rest van de wereld mag verhongeren en verkommeren. Wij zijn de erfgenamen van de mensen uit de Derde Wereld en maken onze zaak hier aanhangig op de politieke en maatschappelijke scene.”

Hoe staat u tegenover de problematiek van de mensen zonder papieren?

“Die mensen hebben het recht om geregulariseerd te worden. Europa is destijds de Derde Wereld gaan koloniseren, met alle gevolgen vandien. De rijkdom en welvaart van Europa komt uit de Derde Wereld. Dit keizerrijk Europa is opgebouwd met hun natuurlijke rijkdommen en vandaag zegt men tegen de mensen die hier hun geluk komen zoeken en een beter leven willen voor hun kinderen 'jullie zijn niet welkom'. Voor mij is dat fascisme.”

Maar toch: waarom vecht de AEL het conflict in het Midden-Oosten uit in de straten van Antwerpen?

“Internationale solidariteit heeft niks te maken met het zogenaamd 'importeren' van conflicten. We mogen solidair zijn met elke strijd van onderdrukte volkeren over heel de wereld. Ik heb het recht om als burger te betogen voor elke zaak die mij aanbelangt. En ik wil jullie eraan herinneren dat de Europanen hún conflicten hebben geëxporteerd naar de Derde Wereld. Eerst deed men het onder de paraplu van kolonialisme en het beschaven van de onbeschaafden. Daarna heeft men het “joods probleem” geëxporteerd. Ze hebben eerst de joden proberen te vernietigen in talloze concentratiekampen. Daarna heeft men ze uit een vorm van schuldgevoel het land Palestina gegeven en gezegd 'gaan jullie met jullie problemen maar een ander volk bezetten, wij zullen jullie daarbij steunen'.”

Maar Israël bestaat nu al 60 jaar en toch erkennen jullie dat land nog steeds niet. Waarom eigenlijk?

“De kans dat de AEL Israël erkent als staat is even groot als de kans dat Osama Bin Laden president wordt van de Verenigde Staten. Ik denk dat dit duidelijk genoeg is. We zullen nooit een racistische koloniale staat erkennen.”

De PLO erkent Israël toch wel?

“Er zijn politieke formaties in de Arabische wereld die de strategie van de stapsgewijze bevrijding hanteren. Dat wil zeggen dat, zelfs indien men Israël op een gegeven moment toch erkent, op het einde van de rit Israël niet meer zal bestaan. Maar persoonlijk kies ik voor de meest eerlijke manier van handelen: geen erkenning van Israël.”

Maar Hamas is toch niet echt ver geraakt met die retoriek...?

“Het heeft in ieder geval meer bereikt dan Fatah. Hamas heeft met opgeheven hoofd haar volk verdedigd. De bezetter kent geen veiligheid in Palestina en dat is een overwinning van Hamas.”

Ismael Haniya, de premier van de Hamasregering, zei dat er een staakt-het-vuren kan zijn voor 50 jaar als Israël zich terugtrekt achter de grenzen van 1967. Dus dat is toch een indirecte erkenning van Israël?

“Je moet begrijpen dat Hamas en de Palestijnen in een ondraaglijke situatie leven. Op een gegeven moment beseft ook Hamas dat het zich tactisch moet gedragen. En zich strategisch moet opstellen en hergroeperen, zodat ze later de strijd kunnen hervatten. Je moet het in die context plaatsen. Algerije is ook 130 jaar lang bezet geweest en aan de Franse bezetting is ook een eind gekomen. Voor mij is de 'één staat'-oplossing de enige weg om uit deze impasse te komen. Één staat voor joden, moslims en christenen samen.”

Voor de AEL is het Arabisch nationalisme belangrijk, maar tegelijk identificeert u zich als moslim. Wat is de verhouding tussen Arabisch nationalisme en Islam?

“Als moslim voel ik me betrokken met andere moslims in de wereld. Maar dat sluit niet uit dat ik me ook solidair voel met niet-moslims. Neem gewoon Palestina: daar wonen niet alleen moslims maar ook Arabische christenen. Dus ik kijk er niet alleen door een islamitische bril naar, maar ook door een Arabische bril. Maar het is waar: de islam inspireert ons óók. Omdat islam ook voor rechtvaardigheid is en tegen racisme. Maar dat betekent niet dat rechtvaardigheid geen universeel begrip is. Verontwaardiging moet iederéén hebben ten opzichte van racisme en de Palestijnse zaak.”

“Maar de AEL is een seculiere organisatie. We vertrekken vanuit een Arabisch nationalistisch denkkader om de antikoloniale strijd aan te gaan tegen het Westers imperialisme en tegen het kolonialisme in Palestina. Zo bieden we ook een identiteitskader voor Arabische moslims in Europa: ze moeten beseffen dat ze niet alleen moslims zijn maar ook Arabieren, dat ze een cultuur en geschiedenis hebben. Voor de Marokkanen is trouwens ook de Berberse identiteit belangrijk. Maar de overgrote meerderheid van de Marokkanen is moslim, dus daarom dat de islamitische component wel doorweegt. Maar dat maakt van AEL geen islamitische organisatie.”

U bent geen fan van het idee van een 'Europese Islam' dat Tariq Ramadan propageert?

“Ik ben niet voor zo'n Europese Islam. De Islam moet je niet absoluut willen linken aan een Europese identiteit of andersom. Religie is iets individueels. Iedereen heeft de vrijheid om zich te kleden en te gedragen zoals hij of zij dat wil. Ik hoef me daarvoor niet de Europese cultuur eigen te maken, wat die ‘Europese Cultuur’ ook zou inhouden. Ik heb het recht om mijn cultuur te behouden en uit te dragen én mij anderzijds ook als moslim bekend te maken.”

Maar volgens Bart De Wever is dat juist het probleem. De culturele bagage is volgens hem een obstakel voor integratie.

“En als het dan niet is, dan is het de islam wel. Kijk, Bart De Wever, en vele anderen met hem, wil ons tot assimilatie dwingen. Maar als hij constant de Arabische en Berberse cultuur als iets negatiefs bestempelt, hoe is het voor jongeren dan mogelijk om zich positief te emanciperen met wat ze van hun ouders als cultureel erfgoed hebben meegekregen? Dat is het probleem van het assimilatiediscours van de rechtse partijen en trouwens ook voor een groot deel van links. Het is een discours dat leidt tot achterstelling en discriminatie.”

Wat is eigenlijk de relatie van AEL tot links Vlaanderen?

“De AEL is een linkse organisatie, want we hebben echte linkse standpunten over de economie en de maatschappij. We zijn tegen de concentratie van kapitaal en we zijn solidair met de zwakkeren in de maatschappij. Maar waar blijven in het Vlaamse politieke debat de grote linkse ideeën over bijvoorbeeld het belasten van kapitaal? Die hoor je alleen bij kleinere politieke formaties zoals PVDA, CAP en SP.a Rood.”

“In Vlaanderen is er eigenlijk geen echte linkse politieke partij meer die de standpunten van de allochtonen vertolkt. De Sp.a heeft vandaag de dag gewoon een rechts discours en het neemt zelfs standpunten over van het Vlaams Belang. De relatie tussen de AEL en de SP.a was in het begin nochtans vrij goed. Tot we het klassieke integratiebeleid (subsidiebeleid als slaapmiddel) op de korrel namen. Vanaf dan stonden we bekend als oproeikraaiers.”

De AEL is zeer 'Amerikaans' op het vlak van vrijheid van meningsuiting. Dat is wel een verschil met een deel van Europees links...

“We zijn tegen elke vorm van gedachtepolitie. Iedereen heeft het recht om te verkondigen wat hij wil, ook als die ideeën absurd of verfoeilijk zijn. Trouwens iedereen bezondigt zich wel eens aan racistische gedachten of uitlatingen, los van welke ethnische achtergrond je ook hebt. Men heeft dus het recht om racist te zijn. Maar men heeft niet het recht om op basis van die racistische denkpatronen werk te weigeren aan iemand van een andere origine. Daar moeten we de lijn trekken. Freedom of speech, ja; freedom of action, nee. Iedereen mag zeggen wat hij wil, maar niet iedereen mag handelen zoals hij of zij wil. Vandaag kampt Vlaanderen met het feit dat het zeer veel racisten in haar rangen telt én diezelfde mensen deel uitmaken van het machtscentrum, waardoor ze hun racisme kunnen botvieren door discriminerende maatregelen door te drukken. De strijd tegen discriminatie moet zich vooral concentreren op het niveau van de machtsverhoudingen en hoe deze om te buigen in het voordeel van de slachtoffers van discriminatie en niet op het fenomeen racisme (cfr. anti-racismewet), wat zich op het gevoelsmatige niveau of in de hoofden van mensen afspeelt en niet te bewijzen is.”

In juni zijn er Vlaamse en Europese verkiezingen. Geeft de AEL stemadvies?

“Er zijn een aantal contacten geweest met bepaalde partijen. Het zijn zij die ons hebben gecontacteerd. De verkiezingskoorts stijgt blijkbaar (lacht). Met PVDA hadden we altijd al een goede relatie, maar er zijn ook nog andere partijen waarmee we contacten hebben.”

We denken daarbij aan Groen!...

“Jullie mogen denken aan Groen! (lacht). Maar het kan ook de SP.a zijn of de SLP van Geert Lambert. Ik plak geen namen op onze contacten. Dat is ook niet zo belangrijk. We zijn van plan om een memorandum op te stellen, waarin een aantal zaken staan die absoluut moeten gebeuren op Vlaams en Europees vlak.”

Welke zaken staan er in dat memorandum?

“Voor Europa zijn dat zaken zoals de antikoloniale strijd en de Palestijnse zaak. Maar ook Vlaanderen heeft vandaag de dag een heleboel belangrijke bevoegdheden, zoals onderwijs, tewerkstelling en integratie. Het Vlaams niveau kan heel veel doen rond die thema’s. Maar men gelooft bijvoorbeeld op vlak van tewerkstelling nog altijd in vrijblijvende stimuli om werkgevers te sensibiliseren. Daarom zullen we het idee van quota's (afdwingbare streefcijfers) opnemen in ons memorandum alsook de hervormingen die in het onderwijs moeten gebeuren om de slaagkansen en doorgroei van etnisch-culturele minderheden te verbeteren”

Wat zijn jullie met dat memorandum van plan?

“We zullen een aantal punten diep en gedetailleerd uitwerken. Het resultaat zullen we overhandigen aan bepaalde politieke partijen in wie we mogelijkheden zien tot ernstig debat.
Uiteraard moet je niet denken aan partijen à la LDD, N-VA en het Vlaams Belang, etc…want de kans dat die partijen met onze eisen akkoord gaan is onbestaande. Het memorandum zal aantonen dat we niet alleen kritiek geven maar ook met constructieve voorstellen komen.”

Wat schiet er eigenlijk over van de AEL? Jullie stonden een tijdje sterk in de kijker maar zijn jullie door de criminalisatie in feite niet gebroken?

“Dat de AEL heeft geleden onder de criminalisering staat vast. We zijn met alle zonden Israëls beladen geweest. Er zijn huiszoekingen geweest, ook bij mij thuis. Men heeft zelfs de kleerkast van mijn vrouw doorzocht, op zoek naar bewijzen van terrorisme. We zijn vernederd, er zijn mensen hun werk verloren, en zo kan ik blijven doorgaan... Maar het feit dat ik hier zit en een interview aan jullie geef, betekent dat we er als AEL nog steeds staan. We hebben een afdeling in Nederland. We hebben een sterk bestuur in België. Dat sommigen hun stoutste dromen voor waarheid nemen is hún probleem. De AEL bestaat en zal altijd blijven bestaan. De AEL is niet afhankelijk van één man of enkele mensen zelfs. Er staat een hele generatie van jonge AEL-militanten klaar die het roer in de toekomst kunnen en zullen overnemen.”

Eén van de clichés over AEL is dat jullie koppig zijn en niet kunnen samenwerken met andere organisaties. Klopt dat?

“De problemen van onze gemeenschap zijn zo groot, dat we niet anders kunnen dan zeer principieel zijn. Sommigen noemen dat koppigheid, weigerachtigheid enzovoort… Maar we hebben nooit geweigerd om met andere organisaties samen te werken. Wat wel een feit is dat veel organisaties niet met ons hebben willen samenwerken, omwille van het feit dat we zo principieel zijn.”

U kent zeker het initiatief BOEH (Baas Over Eigen Hoofd). Juicht u dat soort initiatieven toe?

“Elk initiatief dat racisme bestrijdt en voor rechtvaardigheid strijdt steunen we. Dus BOEH kan ik alleen maar toejuichen.”

Karim Hassoun, mogen we je tot slot enkele korte keuzevraagjes stellen? Dedecker of De Wever?

“Ik vind De Wever intelligenter dan Dedecker, maar ze denken allebei hetzelfde, dus geen van beiden.”

Je moet kiezen.

“Ik heb geen stemplicht dus ik moet niet kiezen (lacht).”

Hamas of Fatah?

“Hamas.”

Obama of Malxom X?

“Malcom X.”

Chavez of Nasrallah (leider van Hizbollah)?

“Dat is een moeilijke. Ik twijfel, want Chavez is voor een socialistische revolutie en ik heb daar veel mee gemeen. Maar ik kies toch voor Nasrallah, omwille van het feit dat hij een Arabier is die Israël heeft verslagen. Maar ik ben niet echt te vinden voor zijn visie over binnenlandse politiek. Ik ben niet voor een Islamitische staat of theocratie.”

Bush of Bin Laden?

“Geen van de beide!”

PVDA of Groen?

“Dan kies ik voor Groen. Dat betekent niet dat ik de PVDA slecht vindt. We hebben zeer veel raakpunten, maar als we vandaag de fragmentatie van links zien... Groen zal veel meer druk kunnen uitoefenen op het beleid, en natuurlijk zal het ook veel makkelijker de kiesdrempel halen, hoewel Groen! ook nog werk heeft met betrekking tot het verduidelijken van haar standpunten rond migratie en het minderhedendebat.”

België één of Vlaanderen onafhankelijk?

“België één. Vandaag wordt het Vlaamse haatdiscours verdeeld over 2 kampen en worden de lasten dus verdeeld over 2 zondebokken, de allochtonen en de Walen. Noem het cynisch, maar ik zie het zo: als morgen Vlaanderen – één van de meest welvarende regio's en tegelijk één van de meest racistische van Europa - onafhankelijk wordt en verlost is van het 'Waalse probleem', dan gaan al haar racistische pijlen gericht worden op het enige overblijvende 'probleem', namelijk de allochtonen en/of moslims... en dan zijn we nog veel verder van huis. Daarnaast ben ik uiteraard ook voor de solidariteit en steun aan de economisch zwakkere regio van een land.”

www.arabeuropean.org/belgium