thea22 april 2009 – 09:09

Landbouwers kunnen ook gebruik maken van traditionele zaden, deze mogen ze wel hergebruiken, waarom kiezen ze daar niet voor?
“Dat is wat de boeren al heel hun leven doen, dat is de traditie. Ze doen dit ook nu nog omdat ze gewoon geen weet hebben van order 81. Ze hebben totaal geen besef van wat er op hun afkomt. Als er op een dag een Amerikaans bedrijf voor hun deur staat en hen vertelt dat ze bepaalde dingen niet meer mogen telen dan hebben ze geen idee wat er gaande is. Een Irakese landbouwer, die weet niet wat een patent is. Het zal voor vele een grote verrassing zijn als er plots iemand zegt, 'je mag dit niet planten want het is mijn eigendom.’ Op dit moment hebben de Amerikanen trouwens een grote promocampagne opgestart. Ze laten boeren met een grote glimlach op het gezicht contracten tekenen. Ze geven hen ook zaden en geld om machines te kopen. De boeren weten helaas niet dat ze dit geld zullen moeten terugbetalen, dat er meer winst verwacht zal worden. Waarschijnlijk zullen ze daardoor schulden moeten maken.”

Een belangrijk deel van de wettekst gaat over 'plant variety protection' (PVP), kan u daar wat meer over vertellen?
“PVP zou de biodiversiteit moeten beschermen maar beschermt uiteindelijk enkel de belangen van grote bedrijven. Als boeren hun zaden willen laten beschermen dan moeten die nieuw, uniform, stabiel en onderscheidend zijn. Irakese zaden kunnen hier niet aan voldoen al was het maar omdat er telkens opnieuw mee wordt gewerkt en ze dus nooit nieuw kunnen zijn. Voor die boeren is die wet gewoon Chinees. Enkel de industrie profiteert, hun zaadsoorten voldoen natuurlijk wel aan de eisen en zo kunnen ze gemakkelijk aan patenten komen. Er is echt nood om mensen in te lichten over de gevolgen. Deze maand, in april, zullen we veelvuldig bellen naar Irak. Het is de bedoeling om zoveel mogelijk mensen te bereiken. Boeren, landbouwdeskundigen, grondbezitters, vrouwen, we willen met iedereen praten. We proberen ook de Irakese media te bereiken. Er zijn enkele mensen die zullen samenkomen met boeren en hen uitleggen wat er juist aan de hand is. Het is dus zeker ook onze bedoeling om op termijn mensen face-to-face te kunnen aanspreken.”

Kan je enkel patenten aanvragen voor genetisch gemanipuleerde zaden?
“Er is geen duidelijke indicatie over welke zaden het gaat in de wettekst. Wij zijn er echter van overtuigd dat ze alles zullen meebrengen wat wij niet willen. Kijk maar naar de manier waarop de V.S., en het geïndustrialiseerde westen, zich gedragen in ontwikkelingslanden. We vrezen dat alles wat vervallen is, genetisch aangepast, alles wat nog in een experimentele fase zit, in Irak zal terecht komen. Zelf als het om zaden van goede kwaliteit zou gaan, dan nog zijn deze niet gemaakt voor de Irakese ondergrond. Historisch gezien verbood de Irakese grondwet trouwens eigendomsrechten op zaden. Zaden bewaren en hergebruiken was heel normaal. Boeren wisselden, en wisselen nog altijd, constant informatie uit. Landbouw was helemaal niet strikt geregeld. Order 81 heeft heel die oorspronkelijke wet, order 65, gewoon weggevaagd. Er is geen sprake van een gewone aanpassing, ze hebben de wet uit 1970 gewoon in de vuilnisbak gesmeten.”

Kan je vandaag al de gevolgen van de wet zien?
“Er zijn inderdaad al gevolgen merkbaar maar die kan je nog niet duidelijk linken aan de wet. Het duurt nu eenmaal een tijdje vooraleer die eigendomsrechten toegekend worden. Het grote probleem op dit moment is het effect dat oorlog heeft op de agricultuur van een land. Er zijn geen machines meer om mee te werken, er is geen geld en er zijn geen inkomsten. Daartegenover staan dan de Amerikaanse bedrijven die boeren inpakken met al hun charme. Ze geven hen het gevoel dat alles wat van de V.S. komt beter is. Het zijn trouwens niet alleen de bedrijven die campagne voeren om de gunst van de boeren, ook het Amerikaanse ministerie voor landbouw investeert zwaar in Irak.”

Op welke manier doet het ministerie voor landbouw dit dan?
“Op hun website prijzen ze bijvoorbeeld verschillende paddenstoelenkwekerijen aan die ze net hebben opgestart. In Irak eten mensen alleen paddenstoelen als ze op natuurlijke wijzen groeien, gewoon in het wild. Ze geven ook informatie over olijfproductie in Irak en over hoe en wanneer ze landbouwbedrijven zullen oprichten. Irakezen hebben sowieso al olijven en als ze er extra willen kopen kan dat makkelijk via de buurlanden, Syrië, Libanon, Tunesië en Palestina, ze hoeven er dus zeker geen te kopen van de V.S. Het kan hen helemaal niet schelen welke producten wel en niet in de Irakese keuken worden gebruikt. Ze willen niet alleen alle Irakese zaden in handen hebben, ze willen ook hun eetpatroon aan de Irakezen opleggen. Dit allemaal om nog machtiger te worden en vooral om een grotere afzetmarkt voor hun projecten te creëren.”

Irak heeft ondertussen een eigen regering, waarom veranderen zij de wet niet gewoon?
“De Iraakse regering is gewoon een marionet van de V.S. Ook al waren er zogezegde vrije verkiezingen, het hele systeem blijft corrupt. Alle Irakese ministers zijn poppetjes van de V.S. Zonder hun steun kunnen ze helemaal niets doen. Van hen moeten we dus niet veel verwachten. Ze slagen er niet eens in om mensen drinkbaar water of elektriciteit te geven. Als er verandering komt dan zal die ontstaan vanuit de mensen zelf, door het volk dat zich verenigt. We moeten de mensen, en vooral de boeren, leren om ongehoorzaam te zijn. Zij moeten deze oneerlijke wetten negeren en gewoon zaden blijven verzamelen en blijven hergebruiken. Daarnaast roepen wij op tot een algemene boycot van voedsel uit de V.S.”

Ziet u dat snel gebeuren zo'n boerenverzet?
“Uiteindelijk zullen ze dat doen want het valt met geen enkel woord te beschrijven hoe erg de situatie nu in Irak is. Er is nog steeds een gigantische militaire aanwezigheid, en er zijn zeker 5 à 6 verschillende milities die het leven van de gewone bevolking tot een grote chaos herleiden. Niet alleen de V.S. wil Irak controleren maar ook Iran, Israël en de Koerden willen hun stukje van de taart. Alle belangrijke wetenschappers, professoren en activisten zijn ondertussen vermoord. Een mooie samenwerking tussen de V.S., Iran en Israël. Als al die intellectuelen zich al niet konden verweren dan kan je je wel inbeelden wat er met de boeren zal gebeuren. Een wet die eigendomsrechten op zaden toelaat, dat is een wet tegen de groei, tegen het leven. Landbouwers in Irak hebben hier ook nog nooit van gehoord. Zelfs de meest geschoolde kunnen het amper begrijpen. Het is duidelijk dat we niemand kunnen vertrouwen buiten onszelf. Daarom is het zo belangrijk om mensen te mobiliseren, op de hoogte te brengen van de wet. Als ze weten wat er juist in staat geloof ik dat er verzet zal komen.”

Met International Seeds Day willen jullie mensen dus motiveren om zich hier tegen te verzetten?
“Inderdaad, en dan heb ik het natuurlijk niet over militair verzet maar over verzet dat komt van uit de mensen zelf. Echte burgerlijke ongehoorzaamheid. Ik geloof ook dat er zo'n verzet zal komen.
Maar in de eerste plaats willen we de Irakezen op de hoogte brengen. De mensen zijn al volledig uitgeput en getraumatiseerd door de oorlog, nu komt deze vreselijke wet er nog eens bovenop. We willen alles op een geleidelijke en simpele manier uitleggen. Als we merken dat deze nieuwe wet op een oneerlijke manier wordt opgedrongen aan de landbouwers, dan zullen we aandringen op een boycot van alle voedsel uit de V.S. We vragen dan ook aan alle Irakezen over heel de wereld om ons te contacteren, wij kunnen hen dan opbellen en hen verder inlichten over wat er te gebeuren staat. We kunnen hen helpen om zich te verzetten.”

Wat gaat er exact gebeuren op International Seeds Day?
“Vanaf 20 tot en met 27 april zullen we mensen opbellen in Irak. De 26ste zelf wil ik minimum honderd Irakezen aan de lijn krijgen. Daarbij wil ik mij vooral op vrouwen concentreren. Zij zijn degenen die meestal de inkopen doen en die koken. We willen waken over hun gezondheid en over die van hun gezinnen. Daarnaast is het vooral een dag waarop we de wereld alert willen maken dat er echt een probleem is. Het belangrijkste blijft voor mij het bereiken van de Irakezen, en van de Irakese media. Daarnaast proberen we de Arabische media te halen en daarbij mikken we vooral op de buurlanden. Zij zullen op termijn allemaal de gevolgen voelen van deze wet.”

Waarom bent u eigenlijk nu pas gestart met een campagne tegen een wet die vijf jaar geleden werd ingevoerd?
“Het is eigenlijk begonnen door mijn reis naar India die ik dit jaar in februari heb gemaakt. Ik heb daar gesproken met Indiërs en Europeanen die nog nooit gehoord hadden van order 81. Als Irakezen er al niets van af weten hoe zouden buitenlanders dan kunnen weten wat er gaande is? Ik heb daar op een conferentie gesproken over order 81, ik heb de mensen aangezet tot actie. Er kwamen veel positieve reacties op mijn speech. Halverwege maart ben ik begonnen met e-mails rond te sturen. Ik ben dan ook op zoek gegaan naar mensen die de actie mee wilde ondersteunen.”

Het is niet alleen een Irakees probleem, ook in Amerika en Europa proberen grote bedrijven meer en meer controle te krijgen over de zaadmarkten. Willen jullie hier ook op focussen?
“Ik zou het fantastisch vinden als alle activisten in de V.S. en Europa ons zouden steunen. Als alle boeren in het westen mee zouden doen met de actie. Het is belangrijk dat iedereen op de hoogte wordt gehouden over zaadmonopolies. We moeten tegen die trend van monocultuur vechten en opnieuw ijveren voor meer biodiversiteit.”

Order 81 werd opgesteld en goedgekeurd door de vorige regering in de V.S, zal er iets veranderen door het nieuwe bewind? Zal Barack Obama iets wijzigen aan de situatie?
“Ik denk eerlijk gezegd van niet. Het is niet belangrijk, het staat niet op de agenda. De president heeft wat macht maar hij blijft een marionet van de mensen achter de schermen. Hij kan niets beslissen zonder medeweten van hen. Zij zijn de echte leiders van de V.S, misschien zelfs de leiders van de wereld.”