leogargouille29 november 2008 – 12:51

'Ik ben al heel lang bezig met de jihadi-video's die op het internet circuleren,' zegt Rik Coolsaet, professor internationale politiek in Gent. In 2004 schreef hij 'De mythe Al-Qaeda' en dit jaar stelde hij nog een boek samen met de titel 'Jihadi Terrorism and the Radicalisation Challenge in Europe'. Natuurlijk heeft hij de dreigboodschap geanalyseerd. Maar wat leidt hij er uit af?

Welke indruk maakte het dreigfilmpje op u?
“Toen ik het zag viel mij meteen op dat het logo van As-Sahab ontbrak. As-Sahab is zowat het productiehuis van Al-Qaeda. Groepen die jihadi-video's posten, zetten altijd dat logo in de rechter boven- of onderhoek. Daarnaast viel op dat het filmpje niet professioneel gemaakt was, terwijl jihadi-video's de laatste twee jaar juist ontzettend professioneel geworden zijn. Op dit filmpje kon je niet eens zien of die kalashnikov een echte was of een replica. Mijn eerste conclusie was dat het een stel Belgische naäpers waren. Of beter gezegd Vlaamse naäpers, want het werd niet gestuurd naar RTL of naar RTBF, maar enkel naar de Vlaamse en de Nederlandse media.”

Uit welke hoek denkt u dat de dvd's afkomstig zijn?
“Daar heb ik geen flauw idee van en ik heb gezien dat ook de veiligheidsdiensten alle pistes open houden. Waren het extreem-linkse of extreem-rechtse radicalen? Waren het radicale moslims of waren het gwoon grappenmakers?”

Met grappenmakers bedoelt u mensen die dit doen omdat ze dit een goede grap vinden?
“Neen, met grappenmakers bedoel ik mensen die dit doen voor de kick van het effect dat het veroorzaakt, zoals je mensen hebt die voor hun plezier een bomalarm laten afgaan. Het is perfect mogelijk dat een clubje vrienden een paar beelden en wat muziek van het internet geplukt heeft om dit filmpje in elkaar te knutselen. De technische analyse heb ik niet gezien, maar ik ga ervan uit dat het thuishoort in die categorie van valse bommeldingen.”

Dat de video gemaakt werd door radicale moslims sluit u uit?
“Ja, want als je de tekst grondig leest, zie je dat die religieus start, maar niet op dezelfde toon doorgaat. Jihadi-teksten hebben een specifiek jargon dat in dit filmpje niet wordt aangehouden. Het lijkt mij dat de persoon die dit geschreven heeft, niet thuis is in die jihadi-proza. Wat ik niet uitsluit is dat het beginnende radicalen waren die een soort van cut-en-paste-tekst samenstelden. Dat is een mogelijkheid.”

Na een religieuze aanhef, wijzen de boodschappers de bevolking op hun verantwoordelijk voor de Belgische F-16's in Afghanistan. 'Iedereen is verantwoordelijk' is hun rechtvaardiging voor de willekeurige aanslagen die ze zullen plegen.
“Een typisch argument dat alle extremisten gebruiken. De anarchistische terroristen van de negentiende eeuw deden dat ook al. Er is zo een bekende rechtspraak geweest van Emile Henry. Die heeft een bomaanslag gepleegd in een Parijs café. Tijdens zijn proces verklaarde hij: 'Il n'y a pas de bourgeois innocent.' Later gebruikte Osama Bin Laden datzelfde argument. Hij vond dat hij het recht had om onschuldigen het leven te ontnemen, omdat ze medeplichtig zijn. Dit discours komt zowel voor bij de extreem-linkse als bij de extreem-rechtse voorhoede en ook bij de jihadi's.”

Hoe hoog schat u de kans dat deze dvd's een voorbode zijn voor aanslagen in België?
“Doorgaans worden Jihadi-aanslagen niet aangekondigd. De aanslagen in New York, Madrid en in Londen gebeurden onaangekondigd. Dat is het verschil met de aanslagen van de IRA, de ETA en die van de CCC destijds in België, die werden wel aangekondigd. Trouwens jihadi's hebben de slagkracht niet meer om grote aanslagen te plegen. Het netwerk van Al-Qaeda is volledig ontmanteld. Het jihad-terrorisme van vandaag is een beetje zoals een kwikthermometer die je laat vallen en uiteenspat in duizenden druppeltjes. Dat is ook wat de inlichtingendiensten zeggen.”

U gelooft dus niet dat deze dreigboodschap een eerste reactie is in een aaneenschakeling van reacties op de Belgische F-16's in Afghanistan?
“Ik denk dat niet. Uiteindelijk zijn die F-16's al een hele tijd in Afghanistan en is de Belgische betrokkenheid daar ook niet nieuw meer. Als de F-16's het probleem zijn, waarom werd er dan in Nederland geen heisa rond gemaakt? Ik zou er zelfs mijn hand niet voor in het vuur durven te steken dat die amateurs politiek gemotiveerd waren.”

Denkt u dat er geen groepen zijn in België die wakker liggen van de F-16's?
“Ik heb niet de indruk dat het Afghanistanverhaal leeft bij de brede bevolking. En ik heb ook niet de indruk dat men in Belgische jihadi-kringen zwaar tilt aan Afghanstan. Zelf vond ik het sturen van die F-16's geen goede beslissing, omdat iedereen weet dat de strategie die men in Afghanistan volgt geen goede is. De reden dat men het doet is eigenlijk gewoon omdat de Nederlanders het gevraagd hebben. Maar wat mij vooral stoort aan de F-16's is dat er geen discussie aan vooraf is gegaan zoals in Canada bijvoorbeeld, waar men er op voorhand wel heel lang over gediscussieerd heeft. Het feit dat men elk debat of discussie in België ontwijkt, illustreert voor mij dat besluitvormers beseffen dat het geen goede strategie is.”

Besluit: wie heeft het dreigfilmpje gemaakt?
“Alles is mogelijk: linkse extremisten die op die manier willen protesteren tegen de F-16's of rechtse extremisten die het in de schoenen van de moslims willen schuiven. Maar met de informatie die ik heb, hou ik het voorlopig bij amateuristische Belgische copycats.”