Er zijn verschillende organisaties samengekomen op het pleintje voor de kerk van het Kathelijneplein. Er staat een podium en er wordt muziek gemaakt. Allen willen ze vandaag de strijd tegen de armoede in de aandacht te brengen. Hoewel de mensen hier aanwezig hun uiterste best doen om de armoede uit te roeien, is de armoede spijtig genoeg nog lang niet met uitsterven bedreigd.
Volgens het bureau van de statistiek Eurostat zou in 2002 Brussel de 2de rijkste regio van Europa zijn. Bij het bruto nationaal product van de regio worden echter ook de uitgaven van de vele pendelaars geteld. Dit weerspiegelt dus alles behalve de juiste situatie van de inwoners. Zeker als je weet dat 27% van de Brusselaars onder de armoedegrens leven. Ze moeten het stellen met minder dan 777 euro per maand. Dit terwijl je voor een appartementje met drie kamers in de hoofdstad van Europa snel meer dan 1000 euro per maand betaalt. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er eind 2006 meer dan 24 500 huishoudens op de wachtlijst stonden voor een sociale woning.

Het is duidelijk dat de strijd voor het recht op wonen en de strijd tegen de armoede bijna onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Het is daarom dat Alarm hier vandaag zo opvallend aanwezig is. Je kan Alarm best omschrijven als “Arme Molenbekenaars die het woord nemen in de strijd voor het recht op wonen.” De groep is in 2001 ontstaan in de schoot van het buurthuis Bonnevie. ALARM staat voor “Action pour le Logement Accessible aux Réfugiés à Molenbeek “. De samenstelling van de actiegroep is ondertussen verruimd naar niet-vluchtelingen. Het is echter niet verwonderlijk dat alles begon bij asielzoekers. Het is voor hun dubbel zo moeilijk om zich succesvol op het terrein van de Brusselse woonmarkt te begeven. Eén van de redenen daarvoor is de achterstelling omwille van vooroordelen, discriminatie en racisme bij de huiseigenaars. Ze hebben schrik dat hun woning niet goed onderhouden wordt, dan de huur niet regelmatig betaald wordt, en dat de bewoners voor allerlei vormen van overlast zorgen. Bovendien hebben kandidaat-vluchtelingen een onzeker statuut en moeten ze overleven van de karige OCMW-steun (ze mogen immers niet werken). Zaken die de huiseigenaars geen vertrouwen inboezemen. Ook de huurwaarborg vormt vaak een probleem. Wachtlijsten voor sociale woningen of sociale huisvestingsmaatschappijen zijn lang. Asielzoekers zijn dus vaak overgeleverd aan de grillen van de vrije markt. Op die markt brengen appartementen met één of twee slaapkamers het meeste op. Het gros van de appartementen is dus te klein voor grote gezinnen.

Alarm bestaat uit een 20-tal leden waarvan er telkens een 10-tal naar de vergaderingen komen. Naast de harde kern van de groep komen en gaan vaak nieuwe mensen met verschillende engagementen. Een groot verloop is vrij logisch gezien het vaak onstabiele leven van de leden. Regelmatig komt deze multiculturele groep samen rond het thema van de huisvestingsproblematiek. Maar Alarm is veel meer dan dat. In de eerste plaats is het een ontmoeting van verschillende mensen met verschillende achtergronden. Mensen met elk hun opmerkelijk verhaal. De getuigenissen en contacten zijn dan ook heel belangrijk. Op die manier wordt het sociale netwerk van de leden uitgebreid.

Eén van de leden van Alarm is Abdo.
In augustus 2006 kwam Abdo Nayi met zijn gezin naar België. Zijn land van oorsprong zal weinig Belgen bekend in de oren klinken: Jemen. Toch durft Abdo België en Jemen vergelijken: “Ook Jemen bestaat uit een Noord en een Zuid, net zoals je in België Vlaanderen en Wallonië hebt.” Het Zuiden van Jemen was vroeger een Engelse Kolonie. Daarna werd het een communistische volksrepubliek. Het Noorden van Jemen was een vrij conservatief islamitisch land. Na een geschiedenis van toenadering besloten Noord en Zuid Jemen in 1990 om één natie te vormen. Zuid Jemen, het rijke en vrijgevochten broertje van de twee zag echter zijn vrijheid en rijkdom verdwijnen ten voordele van het Noorden. In 1994 probeerde het zichzelf dan ook af te scheiden, maar werd het onder dwang ingelijfd bij het Noorden. “De 2 miljoen inwoners van Zuid Jemen bezitten 75% van de rijkdom, terwijl de 18 miljoen inwoners van het Noorden slechts 25% bezitten. Veel van de rijkdom van het Zuiden vloeit nu dus naar het Noorden,” aldus Abdo. “Bovendien heerst er eigenlijk een dictatuur in ons land, want alle macht is in handen van een paar families. Het is dan ook zeer slecht gesteld met de rechtspraak en de sociale zekerheid. En dat zijn nu net de grote troeven van België. Dat maakt dat het ondanks het slechte weer en de lelijke gebouwen goed is om in België te wonen.”
Abdo was politieagent in het Zuiden. De toenemende spanningen tussen Noord en Zuid hebben er voor gezorgd dat het vuur hem te heet onder de voeten werd en hij naar België kwam. Veel heeft hij daar echter niet over verteld.
Toen Abdo in België toekwam verbleef hij eerst 2 maanden in een vluchtelingencentrum van het Rode Kruis. Na de beslissing dat hij een verblijfsvergunning kreeg kon hij gaan aankloppen bij het OCMW. Daar hadden ze geen vrije woning, en ook voor een sociale woning kwam hij niet in aanmerking. De meeste sociale woningen zijn immers te klein voor een gezin met 5 kinderen. Abdo ging dan op de privémarkt op zoek naar een woning. Van november 2006 tot augustus 2007 woonde het gezin in een zeer klein en onbewoonbaar huisje. Ze waren steeds op zoek naar iets beter, maar zonder vast werk en met zoveel kinderen is het niet makkelijk om iets deftig te vinden. Ook het huis waar Abdo nu woont is vochtig, koud, en veel te klein voor de hele kroost. De zoektocht gaat dus verder. Abdo is op dit moment stage aan het lopen als logistiek assistent in een ziekenhuis. Hij volgde hiervoor een opleiding bij de VDAB. Hij hoopt dat als hij zijn stage voltooid heeft, hij vlug werk zal vinden, en dat alles dan gemakkelijker zal gaan.
Abdo wil dat ik met hem in het Nederlands spreek, want dan kan hij zijn Nederlands oefenen. Terwijl we van onze muntthee slurpen verwonder ik me er over dat Abdo zo vloeiend Frans èn Nederlands spreekt. “Dat komt omdat ik deelneem aan “de Ring”, ronde tafels waar we ons Nederlands kunnen oefenen. Ik werd ook pas gevraagd om lessen Arabisch te geven in een schooltje iets verderop,” vertelt hij me. Of hij dat wil doen? “Zeker!”
Ondertussen ben ik met Abdo meegewandeld naar zijn huisje in Molenbeek. Daar kan ik een foto maken van hem met zijn kinderen. De kinderen zijn net terug van de Moslimles en hebben dus nog een hoofddoek op. Abdo begint onmiddellijk de hoofddoek uit te doen voor de foto. Hij wil niet de indruk wekken dat zijn kinderen altijd zo rond lopen. Het is een zeer guitige en energieke bende. Alles behalve verlegen. Abdo laat me vlug zijn huisje zien. Het is goed verzorgd, maar de tocht komt door de kieren en en ik zie vochtplekken op de muur. Hij gidst me langs de woonkamer naar de geïmproviseerde slaapkamer voor de kinderen in het vertrek er vlak langs. Niet groot, en de kinderen razen dan ook in een mum van tijd van de ene kant van de ruimte naar de andere. Ik had nooit gedacht dat het zou lukken, maar Abdo krijgt ze vrij gemakkelijk in de zetel voor een foto. Zijn nageslacht op een rijtje: Leyla, Lol, Iman, Hanin en Abd-Alraman. Behalve ééntje krijg ik ze allemaal op de foto.
We blijven echter niet lang, want we willen terug naar de manifestatie op het Kathelijneplein.

Een tweede belangrijke pijler van Alarm is “leren”. Tijdens de bijeenkomsten wordt er tijd besteed aan het uitleggen van het politieke systeem, komt het functioneren van de Belgische maatschappij aan bod en wordt de ingewikkelde huisvestingsproblematiek eenvoudig uitgelegd. Naast dat intentionele leren, leert men ook samenwerken, spreken voor een groep, naar elkaar luisteren, afspraken maken, enz. Vaardigheden die ook in het persoonlijke leven van pas kunnen komen.

De meest opvallende activiteiten van Alarm zijn natuurlijk de sociale acties en manifestaties. Alarm wil de huisvestingscrisis in de aandacht brengen en op de politieke agenda plaatsen. Dat kan natuurlijk niet zonder luidruchtigheid.

Eén van de eerste acties van Alarm was een telefoonenquête waarbij de eigenaars van een 200-tal te huur staande woningen door een lid van Alarm gecontacteerd werden. 58% van de eigenaars weigerde reeds aan de telefoon om te verhuren. Dit puur op basis van ras, afkomst en statuut. Ondertussen organiseerde Alarm nog een hele hoop andere acties zoals debatten, getuigenissen, en manifestaties.

De betoging van vandaag, op de dag voor de strijd tegen de armoede is er één van. Vandaag willen de leden van Alarm de gentrification in een kritisch daglicht stellen. Gentrification is de opwaardering van een wijk door nieuwe bewoners uit een beter milieu. Het tegenovergestelde van verpaupering als je wil. Het is een principe dat voor een groot deel onderhevig is aan de grillen van de vrije markt. En die grillen kunnen wel eens nadelig zijn voor de gewone burger. Ga voor meer info maar eens langs bij het dichtstbijzijnde bankkantoor.

Wat we in Brussel merken is dat er als maar meer mooie lofts worden gebouwd. Gentrification dus. Het probleem bij deze lofts is dat ze de huurprijzen die nu voor veel gezinnen al onoverkomelijk hoog liggen nog meer de hoogte in jagen. Langs de ander kant is er de belofte van de regering om meer sociale en betaalbare woningen te bouwen. Op dit front gaat het minder goed vooruit. Als alles mee zit zal slechts een vijftigste (!) van de beloofde woningen er staan op de vooropgestelde termijn.

Om deze tegenstrijdigheid in de verf te zetten gingen de leden van Alarm op pad. Er werden foto’s gemaakt van de plaatsen waar normaal gezien sociale woningen zouden moeten staan. Wat men vond waren vooral braakliggende terreinen, en in het beste geval een paneel dat de bouw van de sociale woningen aankondigde. Aan de andere kant werden de nieuwe lofts gefotografeerd. Van de foto’s werden sandwichpanelen gemaakt. Op de ene zijde de foto van het terrein waar normaal de sociale woning zou moeten staan, en op de andere zijde de nieuwe loft.

Alarm valt de spiegelzaal van cc De Markten binnen.
Er is een debat aan de gang over koopkracht en wonen, georganiseerd door Chez Nous - Bij Ons i.s.m. het Brussels Platform Armoede en het Ministerie van de Wooncrisis.

Witte geknoopte lakens, het symbool voor de strijd tegen de armoede.

Dat de regering in een paar nachten miljarden euro’s vrij kan maken voor het redden van de banksector is mooi. Maar daar hebben de mensen die vandaag meelopen met de manifestatie lak aan. Als het elke dag financiële crisis is, dan zal de crisis in de banksector je worst wezen.
Dat de regering beloftes doet is ook mooi. Maar als ze echt iets wilt doen aan de armoede moet ze er voor zorgen dat die beloftes ook worden nagekomen. Misschien wat meer centen vrijmaken?