Jan Hertogen30 september 2008 – 11:11

Voor het volledige (aangrijpende) interview van Douglas De Coninck met Roobert Maistriau, zie: http://www.getuigen.be/Getuigenis/Maistriau-Robert. Maistriau brengt in het interview ook Regine Krichmal ter sprake, verpleegster, die nog voor Boortmeerbeek in Haacht uit het konvooi wist te ontkomen, voor haar verhaal zie: http://www.getuigen.be/Getuigenis/Krochmal-Regine .

Pas vijftig jaar na de bevrijdingsactie van Maistriau en de anderen die mede voor 208 Joden het leven heeft verzekerd werd er enige aandacht aan gegeven. Vooral ook door het uitgebreid en gedocumenteerd verhaal van de Duitse journaliste Marion Schreiber in haar boek Stille Rebellen. Der Überfall auf den 20. Deportationszug nach Auschwitz, in het Nederlands verschenen als Stille Rebellen,Atlas, 2000, wat aanleiding was voor een interessante beschowuing door Geert Van Istendael in De standaard van 22/11/01 http://www.getuigen.be/Getuigenis/3den/Van-Istendael-Geert/Stille-Rebell... . Op 15 april 2003 zond Canvas in Histories een eigen reportage uit : De raid op het XXste konvooi. Allicht wordt deze reportage de komende weken hernomen.

De mooiste hommage aan Maistriau zijn we tegengekomen bij Simon Gronowski, als 11 jarige uit de trein geduwd door z’n moeder die later in Auschwitz werd vergast. Gronowski, advocaat geworden in Brussel heeft gedurende 50 jaar een volledige stop op z’n denken gezet over dit deel van z’n jeugd. Na uitgenodigd te zijn door Robert Korten, oud-verzetsstrijder voor een viering nav de vijfstigste verjaardag van de opstand in het getto van Warschwau, dat op dezelfde dag plaatsvond als de aanval op het XXste konvooi, maakt hij het volgende mee:

“… il (Robert Korten) me fait inviter à une cérémonie au Palais des Beaux-Arts de Bruxelles, commémorant le 50e anniversaire du soulèvement du ghetto de Varsovie et de l'arrêt du 20e convoi. Ces deux événements, séparés par des centaines de kilomètres, se sont produits par coïncidence le même jour. Lors de cette manifestation, il est question de ces trois résistants : Youra Livschitz, Jean Franklemon et Robert Maistriau. Ce dernier a ouvert la porte d'un wagon et ainsi sauvé 17 personnes.
Le lendemain, ma fille Katia. avocate stagiaire à Bruxelles, rencontre au Palais de Justice son jeune confrère Philippe Maistriau. Elle lui demande si son grand-père a fait de la résistance. Il répond : « Tu étais aux Beaux-Arts, hier ? C'est mon père. » Katia : « Ton père a sauvé mon père. »
Le jeune résistant pouvait-il imaginer que lui et l'enfant qui se trouvait dans le train qu'il attaquait auraient tous deux, cinquante ans plus tard, un enfant avocat au barreau de Bruxelles, prêtant serment le même jour et se trouvant dans le même cours Capa (Certificat d'aptitude à exercer la profession d'avocat) ?

Quelques jours plus tard, j'ai rencontré pour la première fois Robert Maistriau. Il m'a fait une impression extraordinaire. En mots tout simples, comme si c'était la chose la plus naturelle du monde, sobre, modeste, presque timide, il m'a expliqué comment il a risqué sa vie pour sauver des gens qu'il ne connaissait pas. Brusquement repris par ce passé sans en avoir jamais fait le point, je me demande si ce n'est pas lui qui a ouvert la porte de mon wagon. Je veux savoir à qui, à quoi, je dois la vie.”

Het is vanuit dit contact dat Gronowski op zoek gegaan is naar het drama van z’n jeugd en vooral van z’n ouders en zus. “J'ai ainsi découvert l'enfance et la jeunesse de mes parents. J'ai réveillé des faits que j'avais moi-même connus, remontant à plus d'un demi-siècle qui, pourtant, me paraissent dater d'hier et me bouleversent aujourd'hui. Peu à peu mes souvenirs se sont remis en place.

Uitreksels uit het boek van Simon Gronowski en getuigenissen langs brieven van z’n moeder en zuster zijn te lezen op: http://www.getuigen.be/Getuigenis/Gronowski-Simon .

Robert Maistriau is na de oorlog naar Congo vertrokken waar hij een uniek project voor duurzame bosontginning is opgestart. Pas nu wordt echter duidelijk wat de actie van de drie vrijzinnige Brusselse studenten voor de duizenden nabestaanden van de 208 Joden van het XXste transport betekend heeft. De laaste maanden werd hij onder de dankbrieven bedolven van overal uit de wereld.

”De trein, dat was één uurtje uit mijn leven. Ik heb zoveel meer gedaan” was het bescheiden commentaar van Robert Maistriau.

Andere getuigenissen van overlevenden van het XXste konvooi zijn te vinden op de site van de Heemkundige kring Ravensteyn Boortmeerbeek over het XX-ste konvooi http://users.telenet.be/holocaust.bmb/ned/startne.htm .

Jan Hertogen,
http://www.getuigen.be