Vlnr: B.Free, HL04 en Doc Scenic. (Foto's Pieter Bleuze)

Waarover rappen jullie dan wel?

Doc Scenic: "Wij rappen over aids, neokolonialisme, de vrijheid van meningsuiting,... Ons nummer 'ça y est' gaat over oorlog en de corruptie. Afrika wil zich ontwikkelen, maar het lijkt alsof ons continent per opbod is verkocht. De slavernij is afgeschaft, maar Afrika is nog steeds niet onafhankelijk - de economische slavernij gaat door. We produceren bijna niets. Zelfs onze lucifers worden geïmporteerd. Franse bedrijven hebben onze telecommunicatie in handen. Amerikaanse bedrijven exploiteren onze oliebronnen. Er blijft niets over voor ons. Terwijl Equatoriaal Guinea één van de rijkste landen is van Centraal-Afrika..."

"Maar we zingen ook over tradities zoals het maffe gebruik dat de broers van een man die sterft zijn vrouw verjagen en zijn bezittingen onder elkaar verdelen. Ze beginnen soms al voor de begrafenis te ruziën. Wij kruipen in de huid van de weduwe. Traditie is belangrijk, het bepaalt een deel van onze identiteit, maar sommige dingen hoeven echt niet intact te blijven."

Jullie rappen dus over alle vormen van onrecht?

Doc Scenic: "Dat is onze missie. We wonen in een land met veel problemen. Muziek is onze manier om die probelemen ter sprake te brengen en om bij de dragen aan de evolutie van de maatschappij. Het nummer 'Aludi' ('Deze nacht') gaat over aids. Je komt een meisje tegen in een discotheek en je zegt: "vanacht gaan we dansen en daarna gaan we naar bij mij...". Okee, maar vergeet dan niet om een condoom te gebruiken! In 'Le Rap c'est ma vie' beschrijven we hoe we in hiphop de kracht hebben gevonden om onze stem te laten horen, om een boodschap mee te geven. De boodschap is belangrijk, maar we zorgen er wel voor dat de muziek het blijft bewegen..."

Levert die kritische hiphop jullie nooit problemen op?

Doc Scenic: "Equatoriaal Guinea is een land waar de vrijheid van meningsuiting zeer onvolledig is. Als we kritiek geven moeten we dus intelligent te werk gaan. Er zijn nummers die we bijna nooit live brengen, behalve in het buitenland of in de veilige omgeving van een cultureel centrum. Over de lokale machthebbers, over mensen die niets doen maar toch miljoenen verdienen."

Wat heeft jullie eigenlijk politiek bewust gemaakt?

Doc Scenic: "Toen ik uit Gabon in Equatoriaal Guinea toekwam, zag ik dingen die ik nog nooit had gezien: wijken zonder water of stroom, terwijl de zoon van de president een uurwerk koopt van een miljoen dollar... Met dat geld zouden de mensen een zaakje kunnen opzetten en zich van electriciteit voorzien. De ongelijkheid is schrijnend. En overal is er corruptie: zelfs om aan werk te geraken moet je betalen. Hoe kan je dan aan werk komen als je geen geld hebt? Wij vinden dat revolterend."

Weigeren jullie daarom om deel te nemen aan concerten die worden georganiseerd door de overheid?

"Op zulke concerten ben je verplicht om de lof te zingen van de organistor. Hoe kunnen wij roepen 'Vive le président!' als we weten wat hij allemaal verkeerd doet?"

Jullie rappen in drie talen: Frans, Spaans en Fang. Vanwaar dat idee?

Doc Senic: "Ten eerste omdat we daarmee een groter publiek bereiken. Equatoriaal Guinea is het enige Spaanstalige land van Afrika. Er wonen amper een miljoen mensen. Als we enkel in het Spaans zouden zingen, zouden we ons teveel beperken. Frans is in Afrika veel meer verspreid, en bovendien komen HL04 en ik oorspronkelijk uit Gabon. En Fang, een regionale Afrikaanse taal, gebruiken we om iets unieks te kunnen brengen, iets dat anderen niet hebben."

Wat betekent Koz2Rim eigenlijk? En hoe zijn jullie ontstaan?

Doc Scenic: "Het is een woordspelletje. We spreken, 'on cause', om te rijmen, én we zijn de oorzaak, 'la cause', van het rijm."

HL04: "We zijn begonnen in 2004. In het begin hadden we niks. Geen materiaal, geen computers, geen programma's, want we hadden geen geld. We hebben moeten samenwerken met kinderen van rijkelui, die ons maar moeilijk aanvaardden zoals we zijn. Nu hebben we ons eigen materiaal en maken we onze muziek in alle onafhankelijkheid."

B-Real: "Er zouden meer radicale rapgroepen zijn in ons land als de omstandigheden niet zo moeilijk waren."

Waarom rap? Ik associeer dat meer met Amerika dan met Afrika...

HL04: "In Afrika is hiphop al jaren de jongerenmuziek bij uitstek. Het is makkelijker om jongeren te bereiken met rap dan met andere genres. Techno is er bijvoorbeeld minder bekend. De ouderen luisteren naar salsa, rumba,... Rap is een muziek van verzet."

Welke rappers hebben jullie het meest geïnspireerd?

Doc Scenic: "Ik hou vooral van Franse rap. Ik ben in de rap gerold dank zij de Franse rapper Passi. Op schoolfeestjes deed ik zijn nummers na. Het heeft er me toe aangezet om eigen teksten te beginnen schrijven. Ik hou ook wel van Amerikaanse rap. De stijl van 50 cent, maar niet de inhoud. Of Public Enemy en de Wu-Tang Clan. In die traditie staan ook Nas en Method Man. Ik kende tot vorige week geen Belgische rappers, maar op het Gaboa Hiphopfestival in Gabon heb ik Doncha gehoord. Heel goede rap, die zeer werd gesmaakt door het publiek."

Hoe kijken jullie naar het Sfinksfestival, jullie eerste optreden buiten Afrika?

HL04: "On est chaud! We kunnen niet wachten om het Belgische publiek te zien, ermee te praten, het te doen dansen... We brengen radicale hiphop met een boodschap, maar het is ook dansmuziek, met veel ritmes van bij ons. Tussen de nummers door zullen we uitleggen waarover we het hebben, zodat de mensen ons verstaan, ook al mengen we Frans en Spaans met Fang."

Doc Scenic: "We zijn de eerste hiphopgroep uit Equatoriaal Guinea die kan optreden in het buitenland. Eerst op het Gabao hiphopfestival in Gabon en op het Malabo Festival, nu in Europa op Sfinks. Dat dwingt veel respect af bij de andere rapgroepen in Equatoriaal Guinea, en het doet ook de rest van het land een beetje anders naar hiphop kijken."

Koz2Rim treedt zaterdag om 18u op in de Global Hiphoptent op Sfinks