leogargouille16 juli 2008 – 02:23

Samen met fotografe Monica Monté reisde u met het Nederlandse leger door Zuid-Afghanistan. Waar zijn jullie zoal geweest en wat waren uw algemene indrukken?
Corry Hancké: “We hebben een paar dagen in een legerkamp in Kandahar doorgebracht. In dat kamp zitten ongelooflijk veel soldaten van verschillende NAVO-lidstaten. Daarna zijn we doorgetrokken naar Tarin Kowt, de stad waar het Nederlandse leger verblijft. Ik denk dat de Nederlanders de indruk hebben dat het tij toch aan het keren is en dat de strijd tegen de Taliban langzaam maar zeker gewonnen wordt, maar dat het nog heel lang zal duren. Mensen die er al verschillende keren geweest zijn, zeggen mij dat de toestand is verbeterd.

Toch zegt men dat 2007 het bloedigste jaar was sinds 2001, het jaar dat de oorlog in Afghanistan uitbrak. En in Kandahar zou de Taliban terug aan het oprukken zijn.

Corry Hancké: “De persberichten waarover u het heeft gaan wellicht over de aanslag op de gevangenis waarbij een auto met explosieven voor de gevangenis werd gezet. Honderden Talibanstrijders zijn zo kunnen ontsnappen. Volgens de Nederlanders zijn de meeste van die Talibanstrijders ondertussen opgepakt of gedood. De Nederlanders zeggen dat die aanslag op de gevangenis in hun voordeel speelt, want het is het Afghaanse leger die de klopjacht op de Taliban begonnen is en ze zijn daarin geslaagd. De bevolking krijgt nu het gevoel dat het leger en de Afghaanse overheid toch wel in staat is het hoofd te bieden aan de Taliban.”

Die informatie verkreeg u in het Nederlandse kamp?
Corry Hancké: “Inderdaad. Buiten Kamp Holland heb ik niet met Afghanen gepraat.”

U zegt dat de Nederlanders vooruitgang zien in Uruzgan. Aanvankelijk zouden ze blijven tot augustus 2008, maar die termijn werd verlengd tot 2010. Wat denken de militairen in Uruzgan over nog een verlenging daarna?
Corry Hancké: “Van zulke uitspraken houden ze zich ver af. Ze zouden blijven tot augustus 2010, maar u weet net zo goed als ik dat Nederland of de NAVO eerst een land zal moeten vinden dat bereid is om de positie van Nederland in Uruzgan over te nemen. Of er nog een verlenging komt dat zullen we dan wel zien, maar het officieel standpunt is in ieder geval dat ze in 2010 weggaan.”

Waren alle militairen met wie u sprak unaniem optimistisch over de missie of waren er ook die het nut van de missie niet meer zagen?
Corry Hancké: “De meerderheid van de militairen die ik gesproken heb zag de missie goed zitten. De gewone soldaten zegden dat ze het doen voor de Afghaanse kinderen, zodat ze op termijn naar school kunnen gaan. Diegenen die er al langer zijn, komen altijd met hetzelfde verhaal: in Tarin Kowt was vorig jaar geen elektriciteit, nu branden daar lichten. Ze zeggen dat hun werk een verschil uitmaakt. Wat vroeger een dode boel was, is dat nu niet meer. Dat wil niet zeggen dat ik ook geen negatieve verhalen heb gehoord. Zo was er een soldaat die zei dat hij niet meer wist wat hij daar aan het doen was. Die jongen wilde zo snel mogelijk terug naar huis. Naargelang met wie je praat, krijg je een ander verhaal. Maar ook in afwezigheid van een press officer vertelden de jongens dat ze het wel zagen zitten.”

Is het waar dat de stukken van een embedded journalist eerst worden ingelezen voordat ze mogen gepubliceerd worden?
Corry Hancké: “Ja, dat klopt.”

Heeft de redactie van De Standaard zich erover beraad of dat wel kon?
Corry Hancké: “Neen. We hebben ons daar niet over beraad, omdat het wel vaker gebeurt. Jij laat mij toch ook jouw tekst nalezen? Uiteindelijk is dat hetzelfde. Maar als het leger zou eisen dat in het stuk geen negatief commentaar over het leger mag staan, dan krijgen we een andere verhaal. Dat is niet gebeurd, de kritiek op Isaf in Afghanistan is in de krant verschenen. Op de redactie hebben we daar op voorhand geen bedenkingen bij gemaakt, omdat wij wel vaker stukken laten nalezen door mensen die we interviewen. Ik zie het probleem niet.”

Misschien wordt het een probleem wanneer alle journalisten met het leger meegaan omdat het goedkoper en veiliger is dan onafhankelijke nieuwsvergaring. Je riskeert eenzijdig berichtgeving van het front.
Corry Hancké: “Ja natuurlijk. Maar ik wil even verduidelijken dat ik het niet meer dan normaal vind dat je de twee kanten doet. Daarom ben ik niet tegen embedded, want het zou neigen naar censuur als je al op voorhand zegt dat je niet meegaat. Neen, ik vind dat je met hen moet meegaan en je moet constant je bronnen vermelden. Onderaan mijn stukken schrijf ik ook dat de teksten zijn nagelezen door het leger. Wat niet wegneemt dat het goed is dat er ook journalisten zijn die un-embedded gaan, maar die zijn ook maar afhankelijk van wat mensen hen vertellen, hè. Ik heb in Afghanistan een Nederlandse journalist ontmoet die un-embedded rondreisde. Wel, die had dan vijf lijfwachten van de gouverneur rond zich. Die sliep ook bij de gouverneur, dus kun je je net zo goed afvragen of hij niet embedded bij de gouverneur was.”

Was die journalist Arnold Karskens?
Corry Hancké: “Het was iemand anders.”

Uw blog 'Embedded in Uruzgan' lokte tegengestelde reacties uit. Enerzijds waren er de aanmoedigingen van een thuisfront dat meeleefde met jullie hachelijke avonturen. Anderzijds waren er mensen die jullie tekst en beeld interpreteerden als ongenuanceerde oorlogspropaganda. Nog iemand anders vroeg zich af waar de nieuwswaarde bleef. Begrijpt u die kritiek?
Corry Hancké: “Eerlijk gezegd heeft niemand mij gezegd dat de blog ongenuanceerde oorlogspropaganda is. Ik vind dat trouwens flauwekul.
Je moet bovendien een onderscheid maken tussen een blog en een artikel in de krant. Om een artikel in de krant te kunnen lezen moet je betalen. Dat is uiteindelijk mijn broodwinning. Dus u mag niet van mij verwachten dat ik mijn broodwinning gratis op het internet ga zetten. De man die in een reactie op de blog naar de nieuwswaarde vroeg, had diezelfde dag de krant maar moeten kopen. Daarin stond dat de Nederlandse F-16’s ook in Pakistan mogen bombarderen. Wie denkt dat de blog op de website hetzelfde is als een artikel in De Standaard, is verkeerd.”

Wanneer de Belgische F-16's in september naar Afghanistan vertrekken, zal er een verslaggever van De Standaard embedded meegaan?
Corry Hancké: “Dat gaan we dan beslissen. Ik ga daar niet op antwoorden. A, dat is nog te vroeg. B, andere kranten hoeven ook niet te weten wat wij gaan doen.”

Is het belangrijk dat België F-16's stuurt naar Afghanistan?
Corry Hancké: (Lange stilte) “Ik denk dat mijn eigen mening minder ter zake doet, maar voor de Nederlanders is het zeer belangrijk en voor de NAVO ook. Het is belangrijk dat er meer vliegtuigen komen om te patrouilleren boven het gebied en om grondtroepen in nood te helpen. Aangezien België lid is van de NAVO en wij F-16's hebben die naar het schijnt heel degelijk zijn, begrijp ik de keuze van minister De Crem om die toestellen te sturen. Bovendien is het ook het meest risicoloze dat hij kon doen, want grondtroepen sturen is veel gevaarlijker.”

In Nederland staat de missie in Afghanistan vooraan in het nieuws. Bij ons komt de media-aandacht nu nog maar traag op gang hoewel de verklaring van minister De Crem inmiddels vijf maanden oud is. Hoe komt dat?
Corry Hancké: “U mag me niet kwalijk nemen, maar wij hebben de dag daarna geopend met de kop 'België trekt ten oorlog'.”

Dat is waar, maar daarna is het weer even snel uit het nieuws verdwenen. De media in ons land vonden het blijkbaar geen belangrijk nieuwsfeit.
Corry Hancké: “Dat zou kunnen, maar ik kan alleen voor onze krant spreken en wij hebben het wel op de agenda geplaatst. Als andere kranten daar niet in meegaan of het parlement daar niet op reageert, kunnen wij daar niets aan doen. De Morgen heeft het trouwens een dag later ook opgepikt.”

Wijzigt ons land niet van koers door F-16's te sturen?
Corry Hancké: “Uiteindelijk zitten wij al in Afghanistan hè, maar ik denk dat de helft van België dat niet beseft. We bewaken de luchthaven van Kabul al jarenlang. We hebben een Provenciaal Reconstructie Team samen met de Duitsers om aan de wederopbouw te werken in Afghanistan. De gevechtstoestellen zijn gewoon een volgende stap. Mijn gevoel is dat zolang we geen grondtroepen sturen waarbij 'onze jongens' zoals dat heet gevaar lopen, er hier geen publiek debat gaat komen. Want die doden in Nederland, dat zijn geen F-16 piloten.”

De kans dat 'onze jongens' in bodybags terug naar België komen, is dus gering?
Corry Hancké: “Dat denk ik wel, ja.”

Maar met die F-16's is de kans wel groot dat we randschade maken en burgers treffen.
Corry Hancké: “Natuurlijk. Dat is zo, ja.”

Heeft minister De Crem in dat opzicht dan geen belangrijke koerswijziging doorgevoerd?
Corry Hancké: “De Crem heeft duidelijk een andere toon dan zijn voorganger. Van zijn voorganger mochten er geen slachtoffers naar huis komen. En De Crem vindt dat we niet kunnen afkeuren wat de Taliban doet en tegelijk de andere kant opkijken als men om hulp vraagt. Dat is een ander standpunt en in dat opzicht is er sprake van een koerswijziging.”

De Crem heeft zijn Amerikaanse collega gerustgesteld dat onze F-16's ook de grondtroepen van Operation Enduring Freedom (OEF) mogen ondersteunen. Hiermee dreigt België buiten de NAVO om ingeschakeld te worden in de Amerikaanse klopjacht op de Taliban. Zet hij daarme geen gevaarlijke stap?
Corry Hancké: “Om te beginnen wil ik eerst horen of De Crem dat effectief gezegd heeft. Dat zou mij ten zeerste verbazen, want hiermee komt hij bij de sp.a niet weg. In een interview dat mijn collega Wouter Verschelden en ik enkele weken met de minister hebben gehad, heeft hij gezegd dat er geen sprake van is dat wij Operation Enduring Freedom zullen ondersteunen.”

U volgt de situatie in Afghanistan op de voet. Gaat u terug wanneer 'onze jongens' vertrekken?
Corry Hancké: “Als ik kan en als ik mag, ja.”

Nagelezen door Corry Hancké.