De Ierse burgers verwerpen het EU Verdrag van Lissabon

Georges Spriet14 juni 2008 – 17:40

Ierland is het enige land waar er een referendum wordt gehouden over het Verdrag van Lissabon. Het gaat 'm nochtans om een belangrijke zaak. Dit verdrag is eigenlijk de vervanging van de gebuisde grondwet, met meer dan grotendeels dezelfde inhoud. Alleen heeft de Europese elite er nu voor gezorgd dat de tekst onleesbaar is, en dat een gewone sterveling het bijzonder moeilijk heeft om te weten waar het over gaat.

Sommige ministers hebben dat ook duidelijk met zoveel woorden gezegd. Toch wel ongelooflijk onvoorstelbaar. Mocht premier Gizenga van de Democratische Republiek Congo, of president Correa van Ecuador, of... op dergelijke wijze omspringen met grondwetsaanpassingen in hun landen, dan zouden de Europese hoofdkwartieren te klein zijn om de protesterende politieke klasse te huisvesten.

Het is helaas een van de hoofdkenmerken van de buitenlandse politiek bij de EU-landen: twee maten, twee gewichten. Altijd eerst de tekortkomingen van de anderen zien, en het eigen beleid niet ter discussie stellen. Maar niet alleen de Europese politieke elite is in dit bedje ziek. De intellectuele oneerlijkheid van bepaalde commentaarschrijvers zou als schoolvoorbeeld kunnen dienen van vooringenomen journalistiek. Als in De Morgen geschreven wordt dat een 'landje' als Ierland, met z'n 4 miljoen inwoners, zou kunnen tegenhouden wat de rest van de Unie goedkeurt, fietst men daar leuk voorbij aan het feit dat geen enkel ander land het zijn bevolking durft te vragen. Trouwens, het aantal Europese politici dat dit Verdrag de commentaar mee gaf dat het precies op die manier was opgesteld opdat verschillende landen een referendum zouden kunnen vermijden, is niet gering. Steeds opnieuw komt de opmerking dat dergelijk referendum in de eerste plaats een beoordeling is van de nationale regering en niet gaat over de Europese Unie. Alsof een bijzonder groot deel van het nationale beleid in elke lidstaat niet volledig geconditioneerd wordt door de Europese richtlijnen rond concurrentiekracht, liberalisering van de sectoren waar de openbare diensten in actief zin, vergroten van de militaire vermogens, om maar die te noemen.

De Europese elite is gewoonweg bang van de eigen bevolking. Bang dat de basislijnen van de huidige Europese constructie zouden in vraag worden gesteld. In synthese gaat het om de neoliberale aard van de grondwet, het gebrek aan democratische controle, en de uitbouw van een militaire macht op termijn.

Dit waren ook de hoofdlijnen van de nee-campagne in Ierland. En wat blijkt? Een meerderheid van diegenen die de moeite hebben genomen om te gaan stemmen heeft deze 'verklede grondwet' verworpen. Wat staat er nu te gebeuren?

De Franse president Sarkozy en de Duitse kanselier Merkel hadden voordien al verkondigd dat het ratificatieproces in de andere landen gewoon door moet gaan. Gordon Brown had gezegd zijn programma rond de ratificatie niet door Ierland in de war te willen laten sturen. Dat was ook de eerste commentaar bij onze premier Yves Leterme. Met andere woorden, het waarschijnlijk vervolg op dit Iers referendum zal een kopie zijn van wat in 2001 is gebeurd. Ook toen werd een Europees Verdrag (dat van Nice) door de Ieren verworpen, maar op de top in het weedse Göteborg deed iedereen of ze nog nooit van een Iers referendum hadden gehoord. Ze werden toen gewoon aangemaand van het nog maar 's opnieuw te doen. Misschien geeft men nu op korte termijn een opting-out-clausule over een of ander detail aan de Ieren, en gaat men binnen een jaar naar een nieuw referendum in Dublin?

Het zal wellicht teveel democratische ingesteldheid gevraagd zijn van onze elites om echt naar de burgers te 'luisteren'? De afwijzing van de EU-grondwet door de Franse en Nederlandse bevolking, de afwijzing van de opvolger van de grondwet door de Ierse bevolking hebben wel echt van doen met de drie grondkritieken van de nee-campagnes. Misschien zouden de teksten kunnen worden aangepast : minder neoliberalisme, minder concurrentie, meer samenwerking en solidariteit, betere sociale bescherming, meer transparantie en een echt Europees parlement, een Europese defensie die het grondgebied wil verdedigen maar niet een interventiemacht wil uitbouwen om overal de vrede met geweld te gaan opleggen.

Wordt zeker vervolgd.

zie ook: Ierland stemt over EU-verdrag (http://www.vrede.be/europa_view.php?id=1237) en
Europees hervormingsverdrag: kopie van gebuisde grondwet (http://www.vrede.be/europa_view.php?id=1089)