[Opinie] EU-Referendum in Ierland: Een plan B ?

Frans Leens en Jan Buelinckx13 juni 2008 – 17:21

Alles wijst erop dat het NEE-kamp het EU-referendum in Ierland heeft gewonnen. Hiermee is het Verdrag van Lissabon verworpen en moet de EU haar huiswerk opnieuw maken. Welke toverformules er nu uit de hoed zullen getoverd worden om het Verdrag van Lissabon door de strot te duwen is nog niet duidelijk. Heel duideijk is wel het plan B dat hier wordt voorgesteld. Een pleidooi voor democratie.

Bilan van de EU
Lange tijd werd de Europese constructie met een welwillend oog bekeken. Europa was een baken van vrede. De integratie van nieuwe leden in de gemeenschappelijke markt verliep vlot. Een vlag, een hymne en natuurlijk de euro schenen één grote ruimte van voorspoed en vrede te scheppen. Kritiek was nauwelijks hoorbaar of verstaanbaar. Het debat over de EU-Grondwet in 2005 heeft echter de ware aard van de EU blootgelegd. De EU bleek met de NEE-stem van Frankrijk en Nederland met een serieus legitimiteitsprobleem te zitten. De bevolking had immers ingezien dat de EU geen alternatief bood voor de neoliberale mondialisering, integendeel - dat de EU zelf een promotor was van die vloedgolf van deregulering en sociale afbraak.

De EU luistert niet naar de bevolking
De EU heeft echter het signaal van de Franse en Nederlandse kiezers uit 2005 niet begrepen. De verworpen EU-Grondwet werd vervangen door het Verdrag van Lissabon. 98% van die verworpen EU-Grondwet is terug te vinden in dat Verdrag van Lissabon, aldus Valérie Giscard d' Estaing, oudpresident van Frankrijk en voorzitter van de Conventie van onverkozenen, die de opdracht kreeg om de EU-Grondwet op te stellen. Het Verdrag is onverstaanbaar, aldus Jean-Claude Juncker, eerste minister van Luxemburg.

Sinds 2005 stellen de Europese leiders dat er geen plan B is voor de EU-Grondwet. In een democratie maken de Verkozenen de wetten en voert de regering ze uit. In de EU maakt de uitvoerende macht de keuzes: de Europese Raad van staatshoofden en regeringsleiders en de Europese Comissie die daar naar moet luisteren. Het Europees Parlement is voor tweederangszaken bevoegd. Het Europees Parlement heeft geen initiatiefrecht. De EU-verkozene kan in feite geen wetsvoorstel indienen. 70% van onze wetten zijn bijgevolg de eenvoudige doorslag of omzetting in nationaal recht van EU-besluiten, genomen door de Europese uitvoerende macht. Deze beslissingen worden aan de nationale parlementen opgedrongen zonder dat die daar iets aan kunnen veranderen. Duizenden, voornamelijk economische lobbyisten, dicteren hun regels aan de EU-Comissie. Overbekend is de European Round Table, een groep topindustiëlen die onder meer aan de basis lag van de Europese Eenheidsakte van 1986. De Eenheidsakte was de grote aanzet tot deregulering van de markten. Niets is veranderd sedertdien. Er wordt nog altijd naar dezelfde mensen geluisterd.

Het plan B heet... democratie!
De Europeanen willen wel degelijk hun zeg over de EU-constructie. Daarom moeten wij als burgers durven opkomen voor nieuwe instellingen om een nieuw Europa op te bouwen dat tegemoet komt aan onze echte verzuchtingen. Ons Plan B telt 3 stappen:

1. Een Grondwetgevende Vergadering (constituante) gekozen door het volk.
2. Die verkozen Grondwetgevende vergadering stelt een Europese Grondwet op.
3. Die Europese Grondwet wordt in elke EU-lidstaat voorgelegd via een bindend referendum.

Landen die de nieuwe Grondwet niet ratificeren sluiten zichzelf uit uit de Unie. Een uitstapregeling of een nieuw associatieverdrag wordt voor deze landen voorzien. Alleen democratie kan de soevereniteit van het volk op de Europese politiek herstellen. De toekomst van Europa hangt dus niet zo zeer af van onze verkozenen, maar van de inbreng van het volk zelf...vanaf het begin (de keuze van de Grondwetgevende Vergadering) tot op het einde van het echte plan B (de referenda ter ratificatie van de Grondwet). De leden van de Grondwetgevende Vergadering kunnen dus niet zomaar hun eigen agenda volgen omdat hun keuze direct onderworpen wordt aan een referendum. Zij hebben er alle belang bij zo dicht mogelijk contact te onderhouden met diegenen die de nieuwe Grondwet moeten goed- of afkeuren.

Voor de neoliberale mondialisering ons sociaal en economisch weefsel helemaal vernietigt, is het hoog tijd voor dit plan B voor Europa. En om het af te dwingen van de regeringen, politici en partijen moet de inzet bij de volgende Europese verkiezingen de Grondwetgevende Vergadering zijn.

Frans Leens en Jan Buelinckx zijn beiden actief in de CAP-werkgroep EU