han10 januari 2006 – 11:04

Het bos in Schinveld haalde ook de Belgische media omdat een aantal activisten van Groenfront zich hadden verschanst in boomhutten, tunnels, ... om zo de kap van het bos te verhinderen. De activisten van Groenfront kwamen de bewoners van Schinveld (deelgemeente van Onderbanken) ter hulp in hun strijd tegen de NAVO basis die nu al 25 jaar voor overlast zorgt.
Stop AWACS-overlast is een comité van mensen die in de streek wonen en die reeds 5 jaar actie voeren om komaf te maken met de overlast die de AWACS vluchten veroorzaken. Er zijn ook verschillende politieke partijen die zich actief verzetten tegen AWACS overlast. SP Nederland is al 25 jaar actief rond de problematiek en was ook de afgelopen weken manifest aanwezig met verschillende mandatarissen.

Jac Fijnaut van het comitee Stop de AWACS-overlast.
“In de jaren 1980 is de basis er gekomen om het ijzeren gordijn te bewaken Ze kwamen dan ook naar hier onder zeer goede voorwaarden. Die vliegtuigen zouden een mogelijke raketaanval (met kernwapens) van de Russen kunnen onderscheppen. De omwoners hadden natuurlijk geen benul van wat hun te wachten stond.
Deze vliegtuigen werden reeds in 1985 verboden in de Verigde Staten omdat ze te veel lawaai en uitstoot veroorzaken. Er komt immers ook een heleboel vuiligheid uit die vliegtuigen. Toen beweerde men dat ze ook in de Europese Gemeenschap zouden verboden worden. Dat heeft nog geduurd tot 2002, bovendien was het verbod enkel geldig voor de burgerluchtvaart. Voor ons kwam er dus geen verandering.

Jan de Wit (Tweede kamer SP.nl)
Begin de jaren '80 werd het besluit genomen om de Duitse militaire basis in Geilenkirchen te reactiveren. Het was toen de bedoeling om daar grote AWACS vliegtuigen te stationeren die moesten dienen om te vliegen boven Oost en West Europa.
Ook toen vreesde al iedereen in de streek dat het overlast met zich mee zou brengen. Het is een dichtbevolkt gebied met zo'n 2 a 300.000 inwoners.
Vanaf het ogenblik dat de luchthaven operationeel werd zijn er ook pogingen ondernomen om die bomen te slopen. Dat werd toen verboden door de raad van state. Maar men heeft dat steeds doorheen de verschillende regeringen opnieuw op de agenda geplaatst.
Onder het vorige kabinet (Blauwe regering met de PVDA minister Pronk) besloot men een procedure in werking te stellen om de gemeente te dwingen in te stemmen met het kappen van die bomen. De kamer was daar weliswaar tegen en heeft dat gestopt. Onder het kabinet Balkenende werd er dan eindelijk werk gemaakt van het dossier Er werd een zogenaamde Nimby (Not In My Backyard) procedure opgestart. Die geeft de minister het recht om los van alle bestemmingsplannen, verordeningen, ... te beslissen dat die bomen gesloopt moeten worden. Derglijke Nimby procedure werd nog nooit genomen Nederland.

Het verzet is daardoor natuurlijk opnieuw opgelaaid. Zowel bij de bewoners als in het parlement. We hebben in het parlement nog allerlei moties ingediend. Maar de meerderheid keurde dit goed.

--- Jullie zeggen wel dat hiermee de strijd niet gestreden is en dat jullie gaan blijven verder doen tot er geen AWACS vliegtuigen meer zullen opstijgen of landen.

Jan de Wit (SP.nl)
We hebben nu te maken met de kap van 6 Hectare bos. Eigenlijk wil men 20 hectare bos kappen, we hebben dus voorlopig 14 hectare kunnen redden.
Nu die bomen verdwenen zijn zullen de AWACS toestellen zwaarder geladen kunnen worden. Waardoor ze meer tijd nodig hebben om op te stijgen waardoor de geluidshinder voor de bewoners nog zal toenemen. De NAVO wilde immers die bomen weg precies om de vliegtuigen zwaarder te kunnen beladen met kerozinne.
We zullen dus moeten blijven strijden tegen het feit dat die vliegtuigen daar gestationeerd zijn en zo laag boven een dichtbevolkt gebied vliegen. Op basis van nieuwe geluidsmetingen, verhoogde milieu- en geluids- hinder moet de strijd opnieuw aangebonden worden.

Jac Fijnaut van het comitee Stop de AWACS-overlast.
Sinds 1985 is men bezig over het vernieuwen van de motoren, over het verplaatsen van de basis, over de aankoop van nieuwe vliegtuigen,.... Maar men heeft het steeds klaargespeeld om het vooruit te schuiven.
Men laat het doorgaan zonder zich iets van de burgers aan te trekken. Het gevolg is natuurlijk dat burgers steeds meer in actie gaan schieten.
De geluidsoverlast zal nu inderdaad enkel nog toenemen. Nu de bomen gekapt zijn kunnen ze immers met volle tanks opstijgen, ze zullen dus zwaarder zijn, meer energie nodig hebben om op te stijgen, dus meer geluidshinder, meer uitstoot. Ze zullen langer laag over de grond te vliegen. En dat ondanks alle beloftes die men maakte.
Om de geluids- en milieu-hinder blijft er blijbaar maar één oplossing mogelijk : Het sluiten van de basis.

--- Als ik aan AWACS toestellen denk dan heb ik een beeld van hypermoderne spionage vliegtuigen, maar jullie zeggen dat het verouderde toestellen zijn.

Jan de Wit (SP.nl)
Binnenin gaat het ongetwijfeld om zeer moderne toestellen. Maar de motoren die eronder hangen zijn oude Boeing 73 motoren die ze in de VS sinds 1985 niet meer mogen gebruiken. Die zijn precies verboden omwille van de enorme geluidsoverlast die ze veroorzaken. Maar de NAVO wil ze niet vervangen omdat dit teveel geld zou kosten. Ook op Schiphol zijn ze verboden, maar voor militaire wordt een uizondering gemaakt.

--- Waarvoor moeten die AWACS vluchten nog dienen. Het ijzeren gordijn is toch al lang verdwenen.

Jan de Wit (SP.nl)
Dat is natuurlijk een terechte vraag. Nu heeft men voorlopig de vijand gevonden in het bestrijden van het terrorisme. Men gebruikt ze bijvoorbeeld om de EURO 2000 of de komende wereldkampioenschappen voetbal in Duitsland te beveiligen.
Maar die basis is nu vooral een oefenbasis geworden. Dat maakt het eigenlijk nog erger, want nu blijft men boven de regio vliegen, maakt men schijndalingen. Zo zijn er 13 vluchten per dag. Dat is ook tegen de afspraken die gemaakt werden, er wordt nu gewoon meer gevlogen dan oorspronkelijk de bedoeling was.
De overige AWACS bassissen zijn nu veel meer naar het Oosten opgeschoven, vanuit het ex oostblok gebruikt men ze nu voor Irak, Iran, Afghanistan. Het is een tendens om ze in het Westen te ontruimen, maar hier wil men ze houden om te oefenen.

-- In de Belgische media kreeg dit wat aandacht door de bezetting van de mensen groenfront.nl. Hoe is die samenwerking tot stand gekomen?

Jac Fijnaut van het comitee Stop de AWACS-overlast.
Ik denk dat zij op internet de vraag stelden over bedreigde bossen. Ik heb hen toen gevraagd of ze eens naar de situatie hier wilden kijken. Ze hebben dan contact opgenomen.
Ze kregen ook heel veel steun. Er was koffie, eten. Er was een hele lijst van mensen die warm eten voor ze wilde maken.

Jan de Wit (SP.nl)
Dit hebben de mensen van groenfront echt zeer knap gedaan. Ze hadden ook absoluut de sympathie van de bewoners. Zij zijn ook echt de mensen ter hulp gekomen, ook al gaat het hen vooral om de bomen. Voor de mensen in Onderbanken gaat het ook de vliegtuigen en de effecten ervan.
Ze hebben ook absoluut de harten van de mensen veroverd, op de demonstratie werden ze bejubelt door de bewoners.

-- Men gaat dag en nacht door met kappen, waarom moet het nu plots zo snel?

Jan de Wit (SP.nl)
Als je dit lang laat duren dan stroomt het bos weer vol. Het bos wordt nu afgesloten door de Mobile Brigade en daar kan dus verder niemand bij. De bomen rondom worden weg gezaagd en men probeert de mensen er zo snel mogelijk uit te halen
Er word nu onherstelbare schade aangericht.

Meer informatie:

• Een historisch overzicht
• Groenfront : www.groenfront.nl
• Indymedia Nederland
• STOP AWACS overlast