christophe18 januari 2010 – 15:10

Tijdens een personeelsvergadering in de vertrekhal van de luchthaven van Zaventem beslisten enkele honderden werknemers van de afhandelaars Aviapartner en Flightcare om een stakingsaanzegging in te dienen. Zij zijn bang dat de komst van een derde afhandelaar zal leiden tot een nieuwe spiraal van sociale conflicten.

“In augustus 2008 liet Schouppe een ballonnetje op. Een staking bij Aviapartner tegen de hoge werkdruk en flexibiliteit en het slechte materiaal was toen heel snel overgeslagen naar concurrent Flightcare. Met meer concurrenten voor Aviapartner en Flightcare riskeren we minder makkelijk een gelijktijdige actie bij alle afhandelaars, denkt Schouppe. Beetje vreemd om een economisch model af te stemmen op de actiebereidheid van de werknemers”, zegt vakbondssecretaris Lode Verschingel van de christelijke bediendencentrale LBC.

In de jaren '90 werden onder druk van Europa de grondactiviteiten op de luchthaven geliberaliseerd. Volgens de Europese richtlijn moeten er op Zaventem minstens twee afhandelaars actief zijn. Wettelijk is er dus geen probleem op Zaventem. De vakbonden wijzen er op dat grote luchthaven als München en Frankfurt ook maar twee afhandelaars tellen.

Studie is klaar
Staatssecretaris voor Mobiliteit Etienne Schouppe bestelde een studie over de economische haalbaarheid van de komst van een derde afhandelaar. Vervoerseconoom Eddy Van de Voorde die de opdracht binnenhaalde is ondertussen klaar met zijn onderzoek. “Wij nemen kennis van de resultaten van de studie en zullen daar binnen enkele weken over communiceren. Dan zullen we ook ons standpunt bekendmaken. We laten ons niet vastpinnen op een deadline”, klinkt het bij het kabinet van staatssecretaris Schouppe.

“Misschien is het economisch wel mogelijk, maar sociaal is het onaanvaardbaar. Als ex-Sabenien heb ik aan den lijve ondervonden hoe de concurrentie leidt tot extreme flexibiliteit en herstructureringen”, zegt ABVV-delegee bij Flightcare Olivier Dufrasne.

De meeste werknemers bij de twee afhandelaars hebben het allemaal al eens meegemaakt. In 2002 nam Flightcare Sabena Handling over van de failliete nationale luchtvaartmaatschappij. “Sedert het faillissement hebben wij de werkomstandigheden de dieperik zien ingaan. De CAO die we toen met Flightcare onderhandeld hebben was op vlak van lonen en flexibiliteit veel slechter dan bij Sabena. Dat had meteen ook een impact op de flexibiliteit bij Aviapartner”, zegt Lode Verschingel.

“Vroeger was het Aviapartner die Sabena opjoeg. Toen ging Flightcare Aviapartner opjagen en nu dreigt ook Flightcare nog eens het vuur aan de schenen gelegd te worden. Zo zet je een spiraal van sociale neergang in”, zegt Lode Verschingel. “Bij Flightcare is het nu bijvoorbeeld de regel om pas na vier tijdelijke contracten van zes maanden een vast contract aan te bieden aan nieuwe werknemers. Aviapartner begint nu ook dat systeem toe te passen, hoewel ze het jarenlang correct gedaan hebben met een vast contract en een normale proefperiode.”

Schiphol
De vakbonden nodigen Schouppe uit om eens een kijkje te gaan nemen op de luchthaven van Schiphol. “In 1995 werd er ondanks een staking een derde afhandelaar toegelaten. Ondertussen zitten we al aan acht afhandelaars. Dat zorgt voor een prijzenoorlog tussen de afhandelaars en honderden ontslagen. Sommige afhandelaars hebben zelfs geen CAO”, zegt Marjolein Dubbelaar van de Nederlandse vakbond FNV.

Verschingel verwacht ook in Zaventem een prijzenoorlog. “Afhandeling is een zeer arbeidsintensieve activiteit. De loonkost maakt 70 % van de totale kosten uit. Schouppe riskeert een explosieve cocktail van herstructureringen en sociale conflicten te creëren.”

Volgens Verschingel zijn vooral de luchtvaartmaatschappijen uit op meer concurrentie. “Zij koesteren de naïeve idee dat de prijzen zullen dalen en dat de kwaliteit even hoog zal blijven. Zij oefenen daarom een zware lobby uit op Etienne Schouppe en de regering.”