Jan Hertogen12 september 2008 – 12:41

Tabellen met aantal en % moslims per gewest, provincie en gemeente in http://www.npdata.be/BuG/100.

Een telling van het aantal moslims in België is onmogelijk, maar er zijn voldoende gegevens om een realistische aanduiding te geven van hun aantal. Het kan de huiver van Geert Van Istendaal, Benno Barnard, Vlaams Belang en anderen in hun islamofobe discours verder voeden en een objectieve grond geven aan het debat en aan de rijkdom die in deze religieuze diversiteit verscholen ligt. Eén zaak is duidelijk, de moslims zijn op dit ogenblik demografisch 10 maal talrijker dan de joden voor de tweede wereldoorlog, en zij hebben 10 maal meer de Belgische nationaliteit mogen verwerven dan voor de joden het geval was.

Methodologie

Berekeningsprincipe: wanneer het % moslims gekend is in het land van oorsprong van de migranten, hun ouders of voorouders kan dit % toegepast worden het op in België wonend aantal inwoners van vreemde afkomst volgens hun land van oorspong, en dit tot op het lokale niveau.

1. % moslims in het land van oorsprong. Kern van de berekening is het % moslims te kennen in het land van oorsprong van de in België verblijvende migranten en hun kinderen. Hypothese is dat de immigratie de religieuze diversiteit weerspiegelt van het land van oorsprong. In het algemeen is dit allicht het geval, bij etnische migratie evenwel niet maar dit betreft dan meestal kleinere en in tijd beperkte migratie die het globale beeld niet vertekenen.

In de gedocumenteerde website van de CIA (Central Intelligence Agency) The World Fact Book https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook kan voor alle landen in de wereld informatie verkregen worden over de procentuele aanwezigheid van de belangrijkste religies. Voor sommige landen is het percentages van moslimreligie niet gespecificeerd omwille van te beperkt aanwezig of samengevoegd als restcategorie met andere godsdiensten. Maar de informatie is aanwezig voor de grote meerderheid van inwoners van vreemde afkomst in België. Hieronder volgt voor de voornaamste migratielanden met een betekenisvolle moslimaanwezigheid.

2. % van vreemde afkomst per nationaliteit voor elke gemeente. Vervolgens moet dit % moslims per nationaliteit toegepast worden op alle inwoners van vreemde afkomst in België, zowel de vreemdelingen als de Belg geworden vreemdelingen die nog in België verblijven en hun kinderen. Npdata heeft in 2006 een berekening gemaakt van het aantal inwoners van vreemde afkomst per nationaliteit, rekening houden met het vreemdelingenaantal op 01/01/2005 en het aantal Belgwordingen sinds 1980, dus tussen 1980 en 2005. Deze benadering geeft een zekere onderschatting voor het zeer beperkt aantal Belgwordingen voor 1980 (vooral Italianen). Belgwordingen van moslims voor 1980 is gezien de migratie en wettelijke structuur toen ook zeer beperkt gebleven. Tevens werd het geboorte- en migratiesaldo toegevoegd rekening houdend met de duur van de migratie en een hieruit afgeleide reproductiefactor (voor elk jaar van de Belgworden werd 1/76ste reproductie berekend, toegepast op het aantal nieuwe Belgen in die periode). Voor verdere beschrijving zie Methodologie in menu vreemdelingen op npdata.be. De op deze basis ontwikkelde basistabel met aantal inwoners van vreemde afkomst per nationaliteit in alle Belgische gemeenten is te consulteren op Aantal inwoners van vreemde afkomst 2005 per gemeente (berekend gegeven).

3. Berekening van het aantal moslims in elke gemeente. Voor elke gemeente wordt nagegaan hoeveel inwoners er van vreemde afkomst zijn per nationaliteit en daarop wordt het % moslim van het land van oorsprong toegepast. Voor de Maghreb-landen en Turkije is dit 98% of meer, voor Nederlanders 5,8%, dwz van van alle Nederlanders die naar België emigreren wordt 5,8% moslims meegeteld worden, voor Duitsers 3,7%, dwz dat er bv 3,7% Turken vanuit Duitsland naar België emigreren, voor Kameroen 20% enz. De grote aantallen zijn natuurlijk verbonden aan Marokko en Turkije en hiervan kan aangenomen worden dat zij ook in België een vergelijkbare moslimachtergrond hebben als in het land van oorsprong..

Voortgaande op de beschikbare gegevens en de combinatie van moslimaanwezigheid in oorspronglanden en het berekend aantal van vreemde afkomst per gemeente, geeft deze benadering een realistische aanduiding van de moslimaanwezigheid in België tot op het gemeentelijke niveau.

628.751 moslims in België of 6,0% van de Belgische bevolking

628.751 moslims in 2005 is de uitkomst van het % moslims van elke nationaliteit berekend op het aantal inwoners van deze nationaliteit in België. In België zijn er in 2005 volgens deze berekening dus 6,0% moslims. Per gewest is er vooral met Brussel een groot verschil.

In het Brusselse gewest is 25,5% moslim of een kwart van de Brusselse Bevolking. In het Vlaamse gewest zijn er 3,9%, moslims, in Wallonië 4%.

56,5% van de Brusselse bevolking is van vreemde afkomst, zodat in feite 45% van alle personen van vreemde afkomst in Brussel een moslimachtergrond hebben, dit is ook zo in de andere gewesten. Voor % van vreemde afkomst zie extel tabel % inwoners van vreemde afkomst per gemeente in 2005 (berekend gegeven).

Moslims per provincie: Antwerpen met 6,2% en Luik met 5,2% voorop

In de provincies is het % moslims vrij gespreid. Antwerpen komt op de eerste rij. In Waals- en Vlaams-Brabant, Namen, Luxemburg en West-Vlaanderen wonen minder dan de helft moslims in de overige provincies.

In Oost-Vlaanderen en Limburg is het vooral de Turkse aanwezigheid die voor een 'moslim'-inbreng zorgt.

Brussel, een moslimrepubliek? - de Brussels gemeenten geven een uiterst divers beeld.

Sint-Joost-ten Node, een relatief kleine gemeente, springt met 70% moslims er bovenuit. Maar Sint-Joost is een geval apart gezien zijn 1990 bv als 60% vreemdelingen op hun grondgebied telden (zie voetnoot bij methodologie op npdata.be). Maar het voor-oordeel over een aantal gemeenten wordt bevestigd: er zijn dus veel moslims in Sint-Jans-Molenbeek en Schaarbeek met ongeveer de helft van de bevolking, en verder Brussel-stad, Sint-Gillis, Anderlecht en Koekelberg met ongeveer 1/3 van de bevolking. En dat is uiteraard op de straat (en in alle aspecten van het leven te zien. En als er een groter aantal 'hoofddoeken te zien is dan is het misschien ook omdat deze (moslim)vrouwen meer dan vroeger op straat en in de publieke omgeving komen, en dat is maar best ook. Interactieve lijst aantal moslims in het Brussels gewest (in excel) voor sortering op kolomtitel: http://www.npdata.be/Data/Vreemdelingen/Religie/Brussel-sort.xls

Ook hier springt een Brussel op twee snelheden in het oog. Ganshoren met 8,7% moslims en de Woluwe's met minder dan 5% moslims tot Watermael-Bosvoorde met 2,7% vervolledigen het Brusselse beeld. Maar de komende decennia zal ook Brussel binnen haar gewestgrenzen een grote symbiose kennen en uitdeining naar de rand en de andere gewesten. Toch als we de bevolkingsprojecties van het Planbureau en het NIS mogen geloven (zie Gedetailleerde tabellen FPB/NIS 2007-2060). Tot 2014 zal er zich in het Brussels gewest nog een accelererende immigratie en een grote doorstroming naar de andere gewesten voordoen.

33% moslims in Brussel in 2020

In de berekening van npdata zal tegen 2020 n Brussel 75% van de bevolking van vreemde afkomst zijn, alhoewel in 2020 die aanduiding uit het taalgebruik zal geschrapt zijn omdat het dan, ook in de beleving van de Brusselaars, om zowel Franstalige als Vlaamse Brusselaars gaat. In 2020 zal de moslimaanwezigheid in Brussel verhoudingsgewijze gegroeid zijn tot 1/3 van de Brusselse bevolking. Nog verre van een Republiek.

In Vlaanderen zijn er een 11-tal steden met een moslimaanwezigheid van + 10%

In onderstaand lijstje nemen we enkel de kop en de staart van de tabel over. Volledige lijst moslims per gemeente in het Vlaams gewest met sorteermogelijkheid op kolomtitel: http://www.npdata.be/Data/Vreemdelingen/Religie/Vlaams-sort.xls . Antwerpen met 76.148 en Gent met 31.250 hebben in totaal meer dan 100.000 mosliminwoners. Het aantal moslims in de Vlaamse steden overstijgt de 16% niet, maar de demografische evolutie is van die aard dat zowel langs verdergaande immigratie als het geboorteoverschot het aandeel moslims in de samenleving gestaag zal toenemen. Maar zoals Marx betoogde is godsdienst niet alleen 'opium van het volk' dwz, een manier van het volk om de 'ellende' te verdragen maar is het ook een protest tegen de ellende en de wil er wat tegen te doen. "Religie is een verzuchting van de onderdrukte, het gemoed van een harteloze wereld" zo betoogt Marx poëtisch (zie het volledige citaat en de eigen vertaling onderaan).

In Horebeke zou, voortgaande op de toestand in 2005, 1 moslim wonen, in het kleine Herstappe geen enkele. Maar het kan verkeren natuurlijk.

De moslimaanwezigheid in de Waalse gemeenten

Volledige lijst gemeenten met aantal moslims in het Waalse gewest met sorteermogelijkheid per kolomtitel: http://www.npdata.be/Data/Vreemdelingen/Religie/Waals-sort.xls . Hieronder volgt enkel de kop van de Waalse gemeenten waar vooral Farciennes en Aiseau-Presles als kleine gemeenten uitspringen maar vooral Luik en Charleroi en Verviers en Visé die Luik mee tot belangrijkste Waalse moslim-provincie maken.

Slotoverweging

Voor wie betere methoden weet te bedenken om het aantal moslims te berekenen, graag een toepassing die het niveau van een krantenopinie overstijgt en minstens de moeite doet om de wetenschappelijke benadering te confronteren met wat valied of niet valied is. Misschien komt npdata met deze bijdrage weer enkele weken op de eerste plaats als te laken racistisch exponent op de site diversiteit van het Centrum voor Gelijke Kansen en Racismebestrijding. Maar zeker zullen Geert Van Istendaal, Benno Barnard en het Vlaams Belang verder tot wanhoop gedreven worden. Zij, en met hen alle inwoners van België zullen meer en meer kunnen leven met moslims in hun directe omgeving, zeker in Brussel. Het besef van de rijkdom en culturele traditie, het historische knooppunt dat lange tijd in Spanje lag met doorgeven van het Grieks-Romeinse culturele erfgoed waarzonder van de 'West-Europese beschaving' en de Verlichting geen sprake zou geweest zijn, de Ottomaanse en 'Berberse' geschiedenis met even zoveel aanknopingspunten in Europa, ook dat zit vervat in de verrijking die de Franstalige en Vlaamse identiteit de komende decennia zal beleven.

Ook voor de religieuze, culturele, maatschappelijke en wettelijke evolutie is het goed 'projecties' te maken zoals recent voor de demografie is gebeurd tot 2060. En Lucas Catharine met zijn wetenschappelijke onderbouwde en ideologische uitgebalanceerde beschouwingen kan hier een goede gids zijn.

Jan Hertogen, socioloog

____________________

Citaat Marx : Das religiöse Elend ist in einem der Ausdruck des wirklichen Elendes und in einem die Protestation gegen, das wirkliche Elend. Die Religion ist der Seufzer der bedrängten Kreatur, das Gemüt einer herzlosen Welt, wie sie der Geist geistloser Zustände ist. Sie ist das Opium des Volks. Die Aufhebung der Religion als des illusorischen Glücks des Volkes ist die Forderung seines wirklichen Glücks: Die Forderung, die Illusionen über seinen Zustand aufzugeben, ist die Forderung, einen Zustand aufzugeben, der der Illusionen bedarf. Die Kritik der Religion ist also im Keim die Kritik des Jammertales, dessen Heiligenschein die Religion ist.( Aus Marx/Engels-Werke, Bd. 1, 378ff.) http://www.dober.de/religionskritik/marx1.html )

Niet gereviseerde vertaling: De religieuze ellende is enerzijds een weergave van de werkelijke ellende en anderzijds een protest tegen de werkelijke ellende. Religie is een verzuchting van de onderdrukte, het gemoed van een harteloze wereld, het spook van een geestloze toestand. Ze is het opium van het volk. De opheffing van de godsdienst als een bedrieglijk geluk van het volk is de eis/uitdaging voor zijn werkelijke geluk: de eis om het bedrieglijke van zijn toestand op te heffen, het is de eis/uitdaging de toestand op te heffen die deze illusie nodig maakte. De kritiek op de godsdienst is evenzo in de kern een kritiek op het tranendal waarvan de godsdienst de stralenkrans is.