Jan Hertogen08 februari 2008 – 11:20

Belgwording,'vreemdelingen'statistiek en integratie

Om nog een adequaat beeld te krijgen van evolutie van het aantal vreemdelingen in België is een eenvoudige telling van het aantal vreemdelingen niet meer voldoende. Door de Belgwordingen verdwijnen elk jaar een aantal vreemdelingen uit de statistieken zonder het land te verlaten, integendeel. Door hun Belgwording nemen zij een vaste en definitieve plaats in in de Belgische samenleving met alle rechten en plichten voor henzelf en hun kinderen. Door de omvang van de nationaliteitsverwerving wordt ook een belangrijke politiek doel gerealiseerd nl de integratie van de vreemdelingen in de samenleving met inbegrip van de toekenning van het stemrecht als grondwettelijk en aan de nationaliteit verbonden recht.

Het is een uitdaging voor de statistici om deze evolutie in beeld te brengen en de omvang van het feitelijk binnentreden van 'vreemdelingen' in de Belgische samenleving per nationaliteit op te volgen. Het NIS geeft voldoende materiaal om alle parameters die de vreemdelingenevolutie beïnvloeden jaarlijks te berekenen. Npdata heeft voor het eerst deze parameters sluitende in beeld gebracht, zie BuG 79. In 2006 werden 114.719 vreemdelingen in het vreemdelingenregister ingeschreven (immigratie, geboorten bij vreemdelingen, asielzoekers die een verblijfsvergunning kregen, ambtshalve herinschrijving), 51.157 werden uitgeschreven wegens emigratie, overlijden en ambtshalve schrapping. M er werden ook 31.860 vreemdelingen uitgeschreven omdat zij Belg geworden zijn, 83.031 uitschrijvingen uit het vreemdelingenregister in totaal dus.

De evolutie van het vreemdelingencijfer op 1 januari 2007 tegenover een jaar voordien laat dus een verschil laat zien van 114.719 - 83.031 = 31.688, een evolutie van 900.473 vreemdelingen op 1/1/2006 tot 932.161 op 1/1/2007. In feite is het saldo van het aantal vreemdelingen dat in 2006 bijkomend in België ingeschreven is 63.548. Alle details en uitleg hierover is terug te vinden in voormelde BuG 79. In volgende BuG's zal voor elke nationaliteit een synthese opgebouwd wordt van de vreemdelingendynamiek, mét inbegrip van de Belgwordingen en van de reconstructie van het aantal vreemdelingen voor alle nationaliteiten van 1990 tot nu.

Aantal Belgwordingen sleutel en sluitstuk van 'vreemdelingen'statistiek

Het NIS heeft recent voor 2006 de definitieve aantallen vrijgegeven voor elk van de 23 wegen waarlangs vreemdelingen, met inbegrip van erkende vluchtelingen, de Belgische nationaliteit verworven hebben. Voor het vierde jaar op rij blijven deze Belgwordingen op een hoog niveau stabiel. 31.860 vreemdelingen van 166 verschillende nationaliteiten werden in 2006 Belg, tegenover 31.512 in 2005, 34.750 in 2004 en 33.709 in 2003. Hiermee worden de pieken van 2000 en 2001 met meer dan 60.000 Belgwording niet bereikt, maar dit was een uitzonderlijke toestand van 'recuperatie' van het verleden, zoals ook in 1992 en 1985 het geval was. (Zie grafiek hieronder met de Belgwordingen 1946-2005 - overname uit de Synthesenota Nicolas Perrin - http://www.npdata.be/Data/Vreemdelingen/Doc/CGKRB/SyntheseMigrNPpourJdM2...)

De grote categorieën van Belgwording: 'toekenning' en 'verkrijging' 1996-2006

De 23 wegen om Belg te worden zijn opgedeeld in twee grote categorieën: het 'toekennen' en het 'verkrijgen' van de Belgische nationaliteit. Het 'toekennen' laat zich omschrijven als nationaliteitsverwerving door 'ouderschap of adoptie'. De 'verkrijging' omvat de naturalisatie (parlementaire beslissing), de verklaring na een huwelijk, nationaliteitskeuze of andere motieven die niet nader gespecificeerd zijn. Tot 2000 was de impact van beide wegen ongeveer gelijk, na 2001 werd de 'toekenning' de belangrijkste weg.

De 23 wegen van Belgwording 1996-2006 Tabel met overzicht 1996-2006

In onderstaande tabel worden voor 2003-2006 het aantal vreemdelingen weergegeven die elk van de 23 wegen voor Belgwording bewandeld hebben. Voor het volledig gedetailleerde overzicht 1996-2006, zie http://www.npdata.be/Data/Vreemdelingen/NIS/Nat-verandering-code/Nat-ver... . Elke weg is langs haar code gelinkt langs de codelijst met een korte omschrijving van de weg. In de Wet op de nationaliteitsverwerving -http://www.npdata.be/Data/Vreemdelingen/NIS/Nat-verandering-code/Nationaleitsverwerving-CNB-nl.doc - kan men de wettelijke omschrijving raadplegen.

De belangrijkste wegen voor Belgwording op een rijtje

Wanneer 'toekenning' (ouderschap, adoptie)(60%) en huwelijk (19%) samengenomen wordt dan is de 'familiale' band goed voor 79% van de Belgwordingen in 2006. Dit aandeel is licht stijgend. Meteen is al duidelijk dat de andere wegen van beperkter belang zijn, met inbegrip van de 'naturalisatie', die in 2006 voor 19% van alle Belgwordingen, nl 6.088 vreemdelingen en erkende vluchtelingen de weg was om de Belgische nationaliteit te verwerven. Het is trouwens verwarrend te spreken over 'naturaliseringen' als men nationaliteitsverwervingen bedoelt, omdat deze slechts een erg beperkt deel van de Belgwordingen vertegenwoordigen.

Het aandeel naturalisatie vermindert sinds 2001 en stabiliseert de laatste jaren rond de 6.000 per jaar na een forse terugval in 2003. Voor 2006 komt dit neer op 19% van de Belgwordingen. Voortgaande op de adviezen en beslissingen van de Commissie naturalisatie zou het aantal 'naturalisaties' in 2007 gevoelig hoger liggen dan in 2006 en volgens cijfers van La Capitale, overgenomen door de Morgen en De Standaard, zou het aantal Belgwordingen in 2007 opnieuw sterk in de lift zitten.

De Belgwording door nationaliteitsverwerving van de ouders en vanaf 2001 de Belgwording van wie 18 jaar geworden is, in het buitenland geboren en minstens 7 jaar in België woonachtig zorgen de laatste zes jaar samen voor meer dan de helft van de Belgwordingen

Gemiddeld 8% van de Belgwordingen de laatste 17 jaar zijn erkende vluchtelingen

Het statistisch materiaal van het NIS laat toe de Belgwordingen voor zowel de erkende vluchtelingen als de andere vreemdelingen volgens nationaliteit apart in beeld te brengen. Omdat deze informatie op het detailniveau interessant en belangrijk is publiceert npdata de gegevens over Belgwording per nationaliteit voor zowel de erkende vluchtelingen (die uiteraard ook in het vreemdelingenregister staan ingeschreven) als voor de andere vreemdelingen en het totaal van beide. In onderstaande tabel wordt de evolutie tussen 1990 en 2006 van hun totaal aantal weergegeven en grafisch voorgesteld. .

31.860 Belgwordingen in 2006 van vreemdelingen uit 166 landen

In onderstaande tabel worden alle landen vermeld waarvan minstens één burger Belg geworden is in 2006. Ook landen zonder Belgwording in de periode 1990-2006 worden vermeld omdat van dit land wel vreemdelingen in België verblijven. De landen zijn alfabetisch geklasseerd en vermelden het aantal Belgwordingen tussen 2000 en 2006, alsmede het totaal tussen 1990 en 2006. Voor de volledige tabellen on-line van 1990-2006 de linken volgen:

Totaal Belgwordingen: http://www.npdata.be/Data/Vreemdelingen/NIS/Nat-verandering-gewest/2006/...

Belgwording erkende vluchtelingen apart: http://www.npdata.be/Data/Vreemdelingen/NIS/Nat-verandering-gewest/2006/...
Belgwordingen andere vreemdelingen apart: http://www.npdata.be/Data/Vreemdelingen/NIS/Nat-verandering-gewest/2006/...

Landen met meer dan 1.000 Belgwordingen tussen 1990-2006 in volgorde van aantal.

172.454 Marokkanen zijn de voorbij 17 jaar Belg geworden en 104.807 Turken. Samen vertegenwoordigen zij 51% van de 547.181 Belgwordingen in de periode 1990 en 2006.

75% van Belgwordingen 1990-2006 niet-Europees

Een kwart van de Belgwordingen gebeurt door 'Europeanen', driekwart door niet-Europeanen, waarbij Afrika goed is voor 45% en 27% Azië. Marokko en Turkije nemen in beide continenten het grootste aandeel voor zich, gezien zij beiden meer dan de helft van alle Belgwordingen vertegenwoordigen. Het aandeel van niet-Europese Belgwordingen stijgt lichtjes als naar de verhouding in de periode 2000-2006 gekeken wordt.

Belgwording 'Oost'-Europeanen de laatste 7 jaren in de lift

55% van de Belgwordingen sinds 1990 zijn de laatste 7 jaar gebeurd, nl. tussen 2000 en 2006. Voor de 'Oost'-Europeanen is dit zelfs 71%. Ook van bewoners uit beide Amerika's is er een de laatste 7 jaren een groei van de Belgwordingen met 67% op het totaal sinds 1990. Afrika situeert zich met 59% de laatste 7 jaar dicht bij het gemiddelde.

Rijk materiaal

Het is niet mogelijk om dit rijke materiaal in een BuG volledig te exploreren. Npdata stelt het als documentatie ter beschikking en zal het verder aanwenden om de parameters van de migratiebewegingen en de veranderingen in de vreemdelingencijfers per land verder te concretiseren.

Jan Hertogen, socioloog