Lieven SOETE13 april 2006 – 11:05

Ik ben Nederlandstalige Belg en Brusselaar, van West-Vlaamse origine. Ik woon dertig jaar in Brussel en ruim drie jaar in de Ransfort-Brunfautbuurt in oud Molenbeek, in het hartje van het geviseerde «Klein Marokko» of «getto».
Kinderen en kleinkinderen wonen hier. Gaan hier naar de buurtschool, de sportclub, de chiro, de bibliotheek. Mijn vrouw speelt hier toneel in een amateur-groepje, is vertelmoeder, ontdekt elke week nieuwe koopjes op de markten en de winkeltjes.
We hebben geen enkel politiek, sociaal op cultureel mandaat of functie en zijn dus gewone buren onder de buren.
We hebben al lang geen wagen en doen dus alle verplaatsingen vooral te voet of met het openbaar vervoer. Jawel, in dit zo gevaarlijke Molenbeek.
We hebben in Gent, Leuven, Antwerpen, Kortrijk, Sint-Gillis, Koekelberg, Sint-Agatha-Berchem en Brussel (stad) gewoond. Molenbeek is toch de beste plek, tot hiertoe. Buren zijn nu al vrienden geworden. En de diversiteit in taal en kleur is groot. Alleen in onze straat wonen buren met roots in meer dan 30 verschillende landen. Als dit een «getto» is.

1. Hind Fraihi ligt blijkbaar overhoop met haar geloof en haar geloofsgemeenschap.
Misschien is dit een noodzakelijke fase tijdens het emancipatieproces van een jonge moslimvrouw, op zoek naar een plaats in een nieuwe wereld. En is dit boek dus een van-zich-af schrijven. Men zegt dat dit soms helpt.
Het levert af en toe interessante anecdotische weetjes die ons kunnen helpen onze moslimburen beter te begrijpen. En wie daarin geïnteresseerd is, kan met dit boek ook Hind Fraihi beter leren kennen. Soms tot in haar diepste zielenroerselen... en deze van haar naasten.
Maar het boek bevat toch vooral veel puberachtig gestamp in vele richtingen. In die mate zelfs dat het vermoeden opkomt dat Hind Fraihi hier een poze aanneemt. Wie zou er immers de eerlijkheid van een moslimvrouw in twijfel durven trekken, als die ten strijde trekt tegen «misbruiken» en «extremisme» binnen eigen gelederen?
Ik dus.

2. Hind Fraihi gebruikt dus de vlag van strijd tegen de extremisten binnen haar geloofsgemeenschap. Maar ze neemt wel een van de methodes over van beroepsextremisten.
Voortdurend worden in het boek kritieken op islamextremisme gemengd met kritieken op de modale moslimzuster en –broeder. Waardoor de sfeer gecreëerd wordt dat dus alle moslims mee verantwoordelijk zijn voor dit verwerpelijke extremisme.
Maar vooral, waardoor het automatisme gesuggereerd wordt: «Marokkaan = kansarm = profiteur = (kleine) crimineel = moslim = gevaarlijk = potentiële terrorist».
Het boek pretendeert over de (verborgen) gevaren van het moslimextremisme te gaan. Alle zijdelingse, anecdotische, sfeerscheppende elementen die aangebracht worden, staan dus in dienst van deze thesis. Wat hebben die «schaamteloze Visahoeren» (blz. 52), de zogenaamde straatboefjes aan de Zwarte Vijvers (blz. 72), de «Belgische wijken» in Marokko (blz. 77) en nog zovele dergelijke hoofdstukjes uit het boek te maken met «de radicale islam» - door Hind Fraihi gebruikt als schaamnaam voor het moslimextremisme?
Niets dus. Tenzij men doelbewust verwarring creëert, sfeer schept en dus aan demagogie doet.

3. Hind Fraihi gedraagt zich als een hautaine kleinburger, met vurige zendingsdrang vervuld, die haar «conservatief-achterlijke zusters en broeders» eens flink de les wil lezen.
Ze kan weten dat geen enkele emancipatiebeweging al ooit met dergelijke methodes succes heeft geboekt: de nationale ontvoogdingsbewegingen, de arbeidersbeweging, de vouwenemancipatiestrijd.
Soms is de verleiding groot - «om het wat sneller vooruit te laten gaan» - om te schelden en te stampen. Maar donderpreken, schuld-en-boete verhalen, spioneren en verklikken («undercover»), zijn al eeuwenlang de methodes van de elitaire machthebbers en hun handlangers.
Wil je écht weten wat het motto van Louis Paul Boon dan betekent «Schop de mensen een geweten»? Lees zijn «Geuzenboek». Hoe hij met groot respect de «dwaasheden» en het «extremisme» van de proletarische opstandelingen in de zestiende eeuw (Wederdopers, Beeldenstormers en Geuzen) probeert te begrijpen en in hun historische context te plaatsen. Het ging zogenaamd om een «godsdienstoorlog» en zou dus Hind Fraihi sterk moeten interesseren.
Maar Hind Fraihi is duidelijk niet geïnteresseerd in de emancipatie van haar lot-, taal-, cultuur-, geloofsgenoten. Als proef, een staaltje van de ernst en «bewijskracht» van haar pamflet. Een burkameisje uit Tsjetsjenië - in Schaarbeek notabene ! - wordt eerst «een arm, onderdukt, door man en macht bewust passief en dom gehouden wezentje» genoemd (blz. 117.) Maar enkele bladzijden verder voorspelt ze «een intellectuele opstand onder impuls van [deze] moslima's» (blz. 120) Nog een bladzijde verder worden deze moslima's misschien wel de gevaarlijkste want, «ze verzamelen islamitische kennis» en «dan pas zal terreur gevaarlijke vormen aannemen, want, zo wordt gezegd, kennis is macht» (blz. 121). En nog wat verder worden de boerkameisjes zelfs «moslimpunkers. Hun voorkomen is een teken van maatschappelijk protest» (blz. 126)
Heeft Hind Fraihi enkele brokstukken uit een of ander opstel van haar slimmere broer willekeurig weer aan elkaar geplakt?

4. Misschien heb ik mij niet te moeien met de manier waarop Hind Fraihi binnen «haar eigen gemeenschap» te keer gaat?
Speelt ze daarom het fragiele moslimmeisje dat zelfs de begeleiding van haar tante of sterkere broer nodig heeft om door Molenbeek te durven wandelen (blz.130)
Ik durf te stellen: Molenbeek, dat is «mijn» gemeenschap. Het zijn mijn buren en vrienden. En Hind Fraihi heeft daar niets te zoeken of te vinden, als ze dat alleen als spionne komt doen! Het is niet omdat ze een beetje dezelfde taal spreekt en wat brokstukken van de islam als geloof omarmt, dat ze het recht heeft om te schelden, te stampen, verdacht te maken en sensatiesfeer te scheppen.

5. Hind Fraihi krabt als een extreem-rechtse propagandiste naar de «integratiewerkers». Tot in het woordgebruik.
«De integratiesector ligt aan het infuus. Als een terminale patiënt die zijn lot niet accepteert, zullen die “pamperaars” blijven stuiptrekken.» (blz. 76)
Zopas is in Antwerpen met grote poespas een «huis voor de inburgering» geopend – alsof de nieuwkomers, de anderstaligen, de kansarme drommels geen burgers zouden zijn! Het Vlaams parlement heeft een wooncode goedgekeurd waarmee taalkennis een extra uitsluitingscriterium wordt. In naam van de «inburgering».
Een brede waaier van Vlaamse partijen brengt aldus het programma van het het Vlaamsch Belang in de praktijk.
Zou dit geen grotere zorg moeten zijn voor wie écht begaan is met de problemen van emancipatie (ook wel «integratie» of nog erger «inburgering» benoemd) ?

6. Mag de waarheid dan niet gezegd worden? De werkelijkheid niet getoond?
Elk zoeken naar die waarheid vertrekt vanuit een persoonlijk en dus een maatschappelijk bepaald en dus een gekleurde visie.
Elk verkondigen van de resultaten van dit (gekleurde) zoekwerk, gebeurt binnen een concrete maatschappelijke context met zijn economische, sociale, culturele en dus politieke spanningen.
Als Hind Fraihi kiest om de resultaten van haar «opzoekingswerk» te publiceren via een reeks sensatie-artikels, en nu als een soort spionageroman, dan weet zij dat dit geen wetenschappelijk zoekwerk was dat kan bijdragen tot de oplossing van problemen.
Het sensatiekarakter van haar publicatie heeft ze zelf gekozen. Het sociale resultaat – versterken van de spanningen en zelfs haat tussen en binnen de meest kansarme bevolkingsgroepen - kan ze voorzien en is dus een doelbewuste keuze. Er zijn wetten in België die dit strafbaar maken.

7. Hind Fraihi gebruikt Molenbeek als een sensatie-anker.
In tegenstelling tot wat de titels van het boek zouden doen vermoeden, is «Klein Marokko» of Molenbeek slechts secundair in haar verhaal. Wie Molenbeek een beetje kent, leert uit dit boek niets nieuws over die gemeente. Een «undercover» actie was nutteloos en onverantwoord. Alle informatie over Molenbeek had Hind Fraihi kunnen bekomen van de vele sociale werkers die soms al tientallen jaren in Molenbeek actief zijn. Ze heeft geen enkele ook maar benaderd!
Schrijfster zegt zelf: «De antwoorden die ik krijg zijn maar vaag, wat wollig. Dit is typisch voor de gesprekken die ik later hier in Molenbeek zal voeren: wat informatie lossen en dan terugkrabbelen» (blz. 47). Moet dit verantwoorden waarom ze de straatjochies van Molenbeek in sociologische volzinnen en algemeenheden laat spreken? Kent ze het bestaan niet van audio-recordertjes? Of verstaat ze het «Molems» misschien niet: een mengsel van straat-Frans, met wat Marokkaanse zinnen, vol afkortingen en eigen woorden.
Een groot deel van de ingewonnen «informatie» gaat ook niet over Molenbeek. Maar over Schaarbeek, of over «het Brusselse», of over... Amsterdam.
Een ander deel «over Molenbeek» komt regelrecht uit de fiction-trucendoos. Het woord «Molokko» lanceren bijvoorbeeld. Om de indruk te wekken dat men het jargon van de kids zou kennen? Of om een tegenhanger te lanceren van het rechtse «Borgerokko» in Antwerpen? Niemand gebruikt «Molokko». De gangbare kidsnamen zijn «Molem» of nog het meest «1080».

8. Waarom is Hind Fraihi naar Molenbeek getrokken?
Hetzelfde verhaal over haar gevecht met de radicale islam had ze kunnen schrijven met Antwerpen, Mechelen, Genk, St.-Niklaas, of «haar dorp aan de Schelde» als uitgangsbasis. Maar Molenbeek is de centrale schietschijf geworden van (extreem)rechts in Vlaanderen. Dat is een behoorlijk brede waaier aan partijen en media!
Hind Fraihi citeert haar broer Tarik in Knack: «’Om de extremisten van het Vlaams Belang niet nog groter te maken, laat de PS [in Molenbeek] de moslimextremisten ongemoeid en worden alle excessen met de mantel der liefde toegedekt.’ Het islamo-socialisme noemde Dirk Jan Eppink het fenomeen in hetzelfde weekblad.» (blz. 174)
Deze Eppink is de man die zegt wat het Vlaamsch Belang (nog) niet durft zeggen. Een hogepriester van de wet van de sterkste in de jungle van de vrije markt.
Hind Fraihi ondersteunt deze terminologie van «islamo-socialisme», ook in verschillende interviews. Zij kan weten waar die term vandaan komt. Het is een actualisering van het centrale vijandsbeeld van de nazi’s, die spraken over het «judeo-bolsjewisme». Daarmee werden twee hoofdvijanden in één beeld en term samengebracht: de joden en de Russische communisten. Waarbij racisme de politieke basistegenstelling versterkt.
De nieuw gelanceerde term drukt kernachtig de twee hoofdvijanden van de meeste Vlaamse partijen en media uit: het moslimgevaar en het «achterhaalde» socialisme van de PS. Voor de Vlaamsche Propaganda-Abteilung is Molenbeek een gedroomde concrete schietschijf waar «profiteurs» - Marokkanen, Franstaligen en «biefstuk-socialisten» - overvloedig aanwezig zijn.

9. Als conclusie van het boek valt Hind Fraihi uit naar Loredana Marchi, directrice van «de Foyer» in Molenbeek.
Ik citeer: «’Molenbeek heeft geen behoefte aan sensatie, Molenbeek heeft behoefte aan werk’, schrijft Loredana Marchi. Werk, zo kinderlijk eenvoudig is de remedie voor (moslim)extremisme. Alsof iedere extremist, van welke aard dan ook, zonder werk zit. Jammer genoeg is de realiteit complexer en groeit de radicalisering van moslimjongeren niet alleen onder werklozen in Molenbeek en daarbuiten. Het simplisme van deze integratiewerkster kenmerkt haar discours dat liever op de boodschapper schiet dan iets aan de boodschap te doen.» (blz. 172-173)
Als werk zo «kinderlijk eenvoudig» is, mogen we dan weten waarom men tot zeventig procent van de actieve bevolking in mijn buurt, zonder werk laat zitten?
Werk - en alles wat daarmee samengaat - is inderdaad de enige echte hefboom tot emancipatie. Al de rest kan nuttig zijn en is soms noodzakelijk om een status quo te behouden, maar kan de problemen van achterstelling, racisme, onmacht en verbittering niet oplossen.
En blijkbaar wist Hind Fraihi ook zélf al dat de gevaarlijkste terroristen meestal geen kansarme, werkloze jongeren zijn. Maar dikwijls goed opgeleide en goed betaalde mannen en vrouwen.
Waarom schreef ze dan eigenlijk dit boek?

10. Er blijft een laatste mogelijkheid.
Als je «Hind Fraihi» via Google op het internet opvraagt, krijg je een merkwaardige lijst van sites. Een flink deel verwijst volgaarne naar haar artikels en nu naar haar boek. Dat zijn de vele regionale sites, blogs en forums van het Vlaamsch Belang, en de politiek-ideologische tegenhangers in Nederland.
De twee hoofdstukjes, op het einde van het boek, onder de titels «Fatima Dewinter» en «Diversiteit in diversiteit» geven bladzijdenlang (van 162 tot 171) gesneden koek aan Vlaamsch Belangers die moslims en moslima’s willen ronselen voor hun partij...
Ongewilde neveneffecten? Dat is maar de vraag.
Hind en haar broer Tarik Fraihi noemen in De Morgen van 27 maart een pakket van het migranten- en «inburgerings»-discours van het Vlaamsch Belang «links» en willen dit in eigen handen nemen. In naam daarvan lanceren ze nu een halvemaantocht tegen het «profitariaat» onder de Marokkanen.
Voor een yuppie-socialisme. Met het Vlaamsch Belang als inspiratiebron?
Neen, bedankt !

Molenbeek, 12 april 2006
lieven.soete(at)bruxel.org